Ethem Yekta Ulaş
En eski ve en uzak Einstein halkası görüntülendi. Hubble Uzay Teleskobu tarafından yakalanan elmas taşlı bir nişan yüzüğünü andıran görüntü, evrenin erken dönemlerinden galaksiler arasındaki kütleçekimsel etkileşimi gözler önüne seriyor.
Fotoğrafta görülen ve HerS J020941.1+001557 olarak adlandırılan Einstein halkası, ışığını Dünya’dan 19.5 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir galaksiden yayıyor. Bu uzak görüntü, 2.7 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir başka galaksi olan SDSS J020941.27+001558.4 tarafından mercek altına alınıyor. Halkanın merkezi noktası, göksel mücevherleri süsleyen parlak bir taşa benzeyen bu ön plandaki galaksi tarafından işaretlenmiş halde. Parlak hale ile mükemmel bir şekilde hizalanan üçüncü bir mercek dışı galaksi olan J020941.23+001600.7, kozmik nişan yüzüğü illüzyonunu tamamlıyor.
Einstein halkası, Albert Einstein‘ın görelilik teorisi tarafından öngörülen bir fenomen olan kütleçekimsel merceklenme yoluyla gerçekleşir. Uzak bir galaksiden gelen ışık, uzak nesne ile gözlemci arasında tam olarak hizalanan daha yakın bir galaksi veya kara delik etrafında büküldüğünde meydana gelir. Ön plandaki nesnenin çekim gücünün neden olduğu bu bükülme, ışığın göksel engelin etrafında zarif bir şekilde kıvrılıyormuş gibi görünmesini sağlayarak görsel olarak çarpıcı bir etki yaratır.
En Eski Einstein Halkası Karanlık Madde Gizeminin Çözülmesinde Önemli Rol Oynayabilir
Kütleçekimsel merceklenme sadece ışığı bükmekle kalmaz, aynı zamanda onu büyüterek gökbilimcilerin başka türlü neredeyse görünmez olan uzak nesneleri tespit etmelerini sağlar. HerS J020941’in yeni bulunan fotoğrafı, ilk kez 2015 yılında vatandaş bilim projesi Space Warps tarafından keşfedilen kozmik bir olgunun daha yüksek çözünürlüklü bir görüntüsünü sunuyor.
HerS J020941’in yaydığı ışık, 19 milyar ışık yılından fazla olan akıl almaz uzaklığına rağmen, evrenin genişlemesi sayesinde bize ulaşıyor. Yaklaşık 13.8 milyar yaşında olduğu tahmin edilen evrenin kendisinden daha yaşlı görünmesine rağmen, galaksinin Dünya’dan uzaklaşması antik ışığının bize ulaşmasını sağlıyor. Işığını yaklaşık 11.2 milyar yıl önce yayan kırmızı renk tonu, kırmızıya kayma olarak bilinen kozmik genişlemenin bir sonucu olarak ortaya çıkıyor.
HerS J020941 gibi Einstein halkaları, astrofizik çalışmalarında, özellikle de karanlık maddenin gizemlerinin çözülmesinde çok önemli bir rol oynuyor. Astrofizikçiler, ön plandaki galaksilerin kütlesini ölçmek için bu parlak halelerden yararlanıyor ve sonuçta evrenin kütlesinin yaklaşık %85’ini oluşturan karanlık maddenin gizli varlığını ayırt ediyor.
Bilim camiası daha fazla keşif için sabırsızlanırken, çok daha gelişmiş bir teleskop olan James Webb Uzay Teleskobu da evrenin erken dönemlerine ait ek Einstein halkalarını ortaya çıkarmaya hazırlanıyor. Bu ve bunun gibi yeni görüntülemeler ile önümüzdeki yıllarda karanlık madde muammasının aydınlığa kavuşması bekleniyor.
Yeni Einstein halkası görüntüsü hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Bilim ve uzayla ilgili yeni haberler ve daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Live Science
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.