Ethem Yekta Ulaş
Bilim insanları James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ve Hubble Uzay Teleskobu’ndan (HST) elde edilen verileri kullanarak evrenin genişleme hızını kesin olarak ölçmeyi başardı. Bu bulgu yıllardır devam eden ve Hubble gerilimi olarak bilinen bir sorunu da çözmüş oldu.
Evrenin genişleme hızını gösteren temel ölçüm olan Hubble Sabiti, yıllardır bilim dünyasını meşgul eden bir konu. Hubble Sabiti’nin farklı ölçüm yöntemlerinden farklı sonuçlar vermesi, Hubble Gerilimi olarak adlandırılan bir sorunu ortaya çıkarmıştı. “Sefe değişken yıldızları” ve “Tip Ia süpernovaları” gibi standart mumlar kullanılarak yapılan ölçümler, evrenin megaparsek başına saniyede 73 kilometre (km/s/Mpc) hızla genişlediğini gösteriyordu. Buna karşın, “kozmik mikrodalga arka plan ışınımı” (CMB) ve “baryon akustik salınımları” (BAO) gibi standart cetvellerle yapılan ölçümler 67 km/s/Mpc gibi daha düşük bir değer veriyordu.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Adam Riess liderliğindeki bir ekip, James Webb Uzay Teleskobu ve Hubble Uzay Teleskobu’ndan elde edilen verileri kullanarak Hubble Sabiti’ni 8 sigma güven seviyesinde ölçmeyi başardı. Bu, ölçüm hatası olasılığını oldukça düşük bir seviyeye indirdi. Elde edilen sonuçlar, evrenin dokusunun potansiyel bir yanlış anlaşılmasından kaynaklanan Hubble gerilimini çözmüş oldu.
NOT: 8 sigma, istatistiksel modellerde nadiren kullanılan bir güven seviyesidir. Yaklaşık 99.9999998’lik bir güven aralığına denk gelir. Bu, modelin tahminlerinin gerçek verilerle uyumlu olma olasılığının çok yüksek olduğunu gösterir. Hesaplanması çok karmaşıktır ve özel yazılımlar gerektirir. Yalnızca bu tarz bir konudaki gibi çok büyük örneklemler için uygulanabilir.
Kozmik Muamma Çözüldü: James Webb ve Hubble Uzay Teleskopları, Evrenin Genişlemesi Konusunda Birleşiyor
Dr. Riess ve ekibi, Hubble gerilimini çözmek için James Webb Uzay Teleskobu’na yöneldi. İlk ölçümler Hubble’ın gözlemleriyle uyumluydu. Uzaydaki mesafeler arttıkça olası tutarsızlıklar konusundaki şüpheler de arttı. Fakat JWST verilerinin Hubble’ınkilere yaklaşmasıyla bu şüpheler ortadan kalktı.
Dr. Riess, The Astrophysical Journal Letters’da yayımlanan araştırma sonuçlarını şöyle yorumladı:
“Artık Hubble’ın gözlemlediği tüm aralığı kapsıyoruz ve Hubble geriliminin nedeni olarak bir ölçüm hatasını çok yüksek bir güvenle eleyebiliriz.”
Bilim insanları gizemi çözmek için kütleçekimsel dalga gözlemlerinin potansiyel rolünü araştırıyor. Mevcut belirsizliklere rağmen ölçümleri iyileştirmek için devam eden çalışmalar daha kesin bir çözüm için umut veriyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Evrenin Gizemlerini Ortaya Çıkarmak için 3 Milyar Dolarlık Kazı: DUNE Projesi
Yeni bulgular hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Science Alert
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.