Gizemli ‘Parazit’ Kara Delikler, Yıldızları İçeriden ‘Yiyerek’ Tüketiyor Olabilir

Astrofizikçiler alışılmadık bir teori ortaya attılar: Yıldızların içinde gizlice ikamet eden ve onları sessizce içten içe tüketen ufacık parazit kara delikler.

Max Planck Astrofizik Enstitüsü ve Yale Üniversitesi’nden astrofizikçi Earl Bellinger’in öncülüğünü yaptığı makale, evrenin erken dönemlerinde oluşan minicik kara deliklerin Güneş gibi yıldızların içine girmiş olabileceğini öne sürüyor. Yıldızların çekirdeklerinde konuşlanmış olan bu gizli varlıkların asırlar boyunca maddeyi yutarak daha fazla kara delik maddesine dönüştürdüğü düşünülüyor.

Spekülasyonlarla dolu olsa da bu çalışma yıldızlar üzerindeki bu tür parazit davranışların potansiyel sonuçlarını araştırıyor ve karşılaşılmaları halinde kozmos boyunca onları tanımlamanın yollarını ortaya çıkarıyor.

The Astrophysical Journal’da yayımlanan makalede araştırmacılar, “Bu tür nesneler oldukça uzun süre dayanabilir, daha hafif kara delikler yıldız evrimi üzerinde ihmal edilebilir bir etkiye sahipken, daha ağır olanlar yıldızları yavaş yavaş tüketerek tespit edilebilir bir etki yelpazesi üretir,” diye açıklıyor ve şöyle devam ediyor:

“Kara delikleri barındıran yıldızların ayırt edici iç yapıları, var olduklarını varsayarsak, asterosismolojinin onları ortaya çıkarmasına izin verebilir.”

Gizemli Adaylar: Yıldızların İçindeki ‘Parazit’ Kara Delikler

Evrende yaşayan sayısız göksel varlığın arasında çeşitli boyutlarda kara delikler bol miktarda bulunur. Büyük kütleli yıldızların devasa çöküşleri ve ardından gerçekleşen birleşmeler sonucu oluşan yıldız kütleli kara delikleri şimdiye kadar gözlemlenen türden olgular. Güneş’in kütlesinin milyarlarca katı büyüklüğündeki devasa olanları galaksilerin çekirdeklerinde bulunuyor. Ancak kütlesi gezegenlere, uydulara ya da asteroitlere benzeyen ve kütleçekimsel olarak kara deliklere dönüşemeyecek kadar hafif olduğu iddia edilen küçüklerin bulunmasının zor olduğu belirtiliyor.

Bununla birlikte teorik temeller bu küçük kara deliklerin oluşumu için bir senaryo öneriyorr. Stephen Hawking’in 1970’lerdeki teorik çalışmalarından türetilen varsayımlar, bu ’ilkel’ kara deliklerin Büyük Patlama’dan sonraki ilk saniyeler içinde oluştuğunu varsaymaktadır. Bu dönemde evrenin yoğun yamaları uzayzamanın içinden çıkılmaz bölgelerine doğru patlayarak bu esrarengiz varlıkları doğurmuş olabilir.

Evrende Kaybolmuş Küçük Kara Delikler ve Kozmik Sırların Gizemi

Bu ‘ilkel’ kara deliklerin akıbeti hâlâ belirsizliğini koruyor. Ancak varlıkları kozmosta algılanan ilave kütleçekimsel etkiyi sağlayarak, bulunması zor karanlık madde bilmecesine makul bir çözüm sunabilir. Uzmanlar, bu minyatür kara deliklerin nötron yıldızlarının içinde, çekirdeklerinde yuvalanmış olabileceği ve tuhaf kozmik solucanlar gibi çalışabileceği ihtimali üzerine kafa yoruyor.

Astrofizikçi Bellinger ve ekibi, nötron yıldızı gibi ölmüş bir yıldız kalıntısı içinde değil, ısı kaynağımıza benzeyen, füzyonla çalışan, gelişen bir ana dizi yıldızı içinde bulunan ‘endoparazitik’ bir kara delik kavramını araştırmaya başladı. Hawking’in kendisi de Güneş’in ilkel bir kara deliği gizleme olasılığı üzerine kafa yoruyordu. Diğer araştırmacılar da teorik analizler yaparak böyle bir kara deliğin bir yıldızı yavaş yavaş içten içe tüketeceğini düşünüyorlar.

Analizlerini gerçekleştiren Bellinger’in ekibi 0,8 ila 100 güneş kütlesi arasında değişen yıldızlar için, bir yıldız kütlesine kadar olan ilkel kara deliklerin etrafında oluşan senaryoları simüle etti. Çekirdeklerinde bu gizli kara delikleri barındıran Güneş benzeri yıldızlar için ilk eksiksiz sayısal evrim simülasyonlarını gerçekleştirdiler.

Yapılan simülasyonlarda şaşırtıcı bir şekilde en küçük kara delikler büyümelerinde engellerle karşılaşıyor ve yıldızdan malzeme çekmeleri milyarlarca yıl sürüyor. Buna karşılık kütlesi cüce bir gezegene benzeyen bir kara delik, Güneş benzeri bir yıldızın çekirdeğini tüketmeye başlayarak bol miktarda ışık ve ısı üreten parlak bir disk oluşturarak açgözlülük sergiledi.

Hawking Yıldızları: Yıldızların İçindeki Gizemli ‘Hawking’ Dönüşümü

Bir milyar yıl içinde yıldızın füzyonu duracak ve kara deliğin oluşturduğu disk yıldızın tek enerji kaynağı haline gelecekti. İronik bir şekilde yıldızın tüm parlaklığı kara delikten yayılacaktı. Araştırmacılar bu spekülatif yıldız varyantına ‘Hawking yıldızı’ adını verdiler.

Bir Hawking yıldızı, normal bir yıldıza benzemesine rağmen, farklı özellikler sergiliyor. Dış katmanları Güneş’in son yaşam evrelerinde öngörülen kaderine benzer şekilde genişleyerek bir kırmızı deve dönüşecek. Ancak bu yıldız Samanyolu Galaksisi’nde tespit edilen ve kırmızı başıboşlar olarak bilinen anormal derecede soğuk kırmızı devleri anımsatacak şekilde beklenenden daha soğuk bir sıcaklıkta kalıyor.

Araştırmacılar bu yıldızların bir parazit kara deliğe sahip olup olmadığını anlamak için incelenmesini öneriyor. Kara delik yığılmasının, yıldız içinde yüzey parlaklığında küçük dalgalanmalar olarak fark edilebilen farklı akustik imzalar ortaya çıkarması bekleniyor. Gelecek araştırmalarda bu parlaklık dalgalanmalarının doğasının çözülmesi hedefleniyor. Ekip makalelerinde son olarak şunu vurguluyor:

“Yeni çalışmamız, bu tür fenomenleri ortaya çıkarmak ya da yaygınlıklarını ve yakalama oranlarını kısıtlamak için yollar açıyor.”

Daha önce yapılan bir araştırmada da küçük kara deliklerin nükleer enerji kaynağı olarak kullanılabileceği ortaya çıkmıştı.

Sizler de parazit kara delik teorisi hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, benzer içerikler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Science Alert