Lise Öğrencisi Simay Yüksel, Alzheimer’ın Erken Teşhisine Yardımcı Olabilecek Bir Yapay Zekâ Modeli Geliştirdi

Lise son sınıfta öğrenci olan 17 yaşındaki Simay Yüksel “Epigenetik Tabanlı Bir Yapay Zekâ Modeli” adını taşıyan çalışmasıyla Türk Patent ve Marka Kurumundan patent numarası aldı.

Genç öğrenci, Türkiye’de 18 yaş altında patent numarası almayı başaran sayılı isimden biri oldu. Simay Yüksel’in çalışması uluslararası anlamda da yankı uyandırdı.

Yapay zekâ son dönemde insan hayatının birçok alanında karşılık bulmayı sürdürüyor. Edebiyattan müziğe, hukuktan mühendisliğe, sağlıktan uzay bilimine dek pek çok farklı cephede YZ modelleri kendilerine yer ediniyor.

Yapay zekâ modellerinin hayatı kolaylaştırabileceği bir sonraki adım ise Alzheimer hastalığının erken teşhisinde saklı olabilir.

TED Ankara Koleji’nde 12’nci sınıf öğrencisi olan Simay Yüksel, aynı zamanda okulundaki Moleküler Biyoloji Kulübü’nün kurucusu olarak görev yapıyor. Çocukluğundan beri bilim insanı olmak istediğini açıklayan Yüksel, en büyük merakları arasında ise biyoloji, fen bilimleri ve matematik olduğunu kaydediyor.

Genç öğrenci, şimdilerde hâlâ nihai bir tedavisi olmayan nörodejeneratif hastalıklara da ilgi duyduğunu paylaşırken kendisini bu alanda geliştirmek için çalışmalar yaptığını ifade ediyor.

Beyindeki nöron fonksiyonlarının ilerleyici kayıp ve yapısal bozulması olarak isimlendirilen nörodejeneratif bozukluklar içinde frontotemporal demans, Alzheimer, Parkinson, ALS ve Huntington gibi hastalıkların yer aldığını dile getiren Yüksel, bu hastalıkların dünya genelinde ciddi bir sağlık sorunu olduğunu hatırlatarak bu alandaki çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Simay Yüksel, Geliştirdiği Yapay Zekâ Modeli ile Alzheimer’ın Erken Teşhisine Kaktı Sağlıyor

Simay Yüksel verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı:

“Tıp ve teknoloji alanlarındaki gelişmelere rağmen özellikle bu nörodejeneratif hastalıkların görülmesindeki artışın devam ettiğini gördükten sonra ’Bu sorunu nasıl çözebilirim’ sorusu üzerinde düşünerek konuyu daha detaylı araştırmaya başladım. Araştırmalar sonucunda gördüm ki, her ne kadar bu alanda yapılan araştırmalar artmış olsa da hastalıkların teşhisinde halen yetersiz kalınıyor ve herhangi bir kesin tedavi yöntemi bulunmuyor. Semptomların baştaki süreçlerde belirgin gözlemlenmemesi de bu hastalıkların erken teşhisini zorlaştırıyor.”

Yapay zekânın tıpta da etkin bir şekilde kullanıldığına dikkat çeken Yüksel, açıklamalarına şu şekilde devam etti:

“Ben de bu hastalıkların erken teşhisinde yapay zekâdan yararlanabilir miyiz diye merak etmeye başladım. Sonrasında iki arkadaşımla takım olarak, farklı faktörlerin genlerin çalışması üzerindeki etkisi olarak adlandırılan epigenetik tabanlı bir yapay zekâ modeli geliştirdik. Bu modeli, söz konusu nörodejeneratif hastalıkların erken teşhisinde kullanılması amacıyla geliştirdik. Beş hastalığa odaklandık. Bunlar, frontotemporal demans, Alzheimer, Parkinson, ALS, Huntington. Bu yapay zekâ modeli 5 nörodejeneratif hastalığın epigenetik tabanlarını içeriyor.”

Geliştirilen YZ modeli hakkında bilgiler veren Yüksel, sistemi şu sözlerle özetliyor:

“Çalışma kapsamında kişilerden alınan tükürük ve kan örnekleri geliştirdiğimiz makineye yükleniyor. Makine, geliştirilen yapay zekâ sistemiyle, bu 5 hastalık için geçerli olan yaklaşık 16 ayrı belirtece bakıyor ve bunların analizini yapıyor.”

Tüm Faktörler Bir Araya Getirilerek Risk Hesaplanıyor

Yapay zekâ algoritmasının, hem DNA hem aile geçmişi gibi genetik verileri, hem de yaş, yaşam tarzı gibi genetik olmayan diğer faktörleri birleştirerek o kişi için risk tahmini hesapladığını belirten genç öğrenci; makinenin sonuçlarının, hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksek olan hastayı analiz edebilecek özel fonlu bir laboratuvara yönlendirerek, hastalığın tespit edilebildiğini aktardı.

Simay Yüksel bu verilerin kişinin bahsi geçen hastalıklara ne ölçüde yatkın olduğunu ortaya koyabileceğini savunurken geliştirdikleri yapay zekâ modeli sayesinde hastalıkların erken teşhis edilmesinin kolaylaşacağını ifade etti.

Kasım 2023’te uluslararası geçerliliği olan patent numarasını elde ettiklerini söyleyen genç öğrenci, emeklerinin boşa gitmediğini gösterdiği için bu süreci gurur verici olarak tanımlıyor.

Yüksel kendisine bilim insanı olarak Aziz Sancar’ı rol model aldığını kaydederken ayrıca yurt dışındaki birçok okuldan kabul alma sürecinde olduğunu da ifade ediyor.

Lise son sınıf öğrencisi Simay Yüksel’in geliştirdiği yapay zekâ modeli hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google Haberler’den takip edebilirsiniz.

Kaynak: AA