M. Yusuf Kaba
James Webb Uzay Teleskobu’ndan alınan son veriler, yaşama elverişli K2-118b gezegenini ortaya çıkardı. Okyanusla kaplı olduğu düşünülen gezegende yaşam belirtileri bulunuyor.
En gelişmiş astronomi araçlarından biri James Webb Uzay Teleskobu’yla yapılan yeni bir gözlem, ötegezegen K2-18b’nin üzerinde su kütleleri ve hatta yaşam bulundurabileceğini gösterdi.
Soğuk cüce yıldız K2-18’in yörüngesindeki ötegezegen, yıldızın Hayata Elverişli Bölgesinde (Goldilocks Bölgesi olarak da biliniyor) yer alıyor. Gezegen Dünya’nın 8,6 katı büyüklüğünde bir kütleye sahip. Gözlemlerin analizi, gezegenin atmosferinde bol miktarda metan (CH4) ve karbondioksit (CO2) bulunduğunu ortaya çıkardı.
NASA’nın yayımladığı bir bültene göre bu karbon taşıyan moleküllerin varlığı ve amonyağın az bulunuyor oluşu, bir okyanus gezegenine ve hidrojen açısından zengin bir atmosfere işaret ediyor olabilir.
Karbon, Dünya’daki yaşam formlarının yapı taşı kabul ediliyor.
Daha öncesinde artık emekliye ayrılmış olan Hubble Uzay Teleskobu gezegenin atmosferinde su buharı bulunduğunu gösteren verilere ulaşmıştı. Eylül 2019’da yapılan bir çalışmada açıklanan bu bulgu, bilim insanlarının detaylı araştırmalar için K2-18b’ye odaklanmasına yol açtı.
Çıplak gözle algılanamayan kızılötesi ışığı tespit edebilen Webb, gezegenin atmosferinde tam olarak hangi elementlerin bulunduğunu araştırdı.
Gezegen üzerinde gerçekleştirilen son gözlemler, K2-18b’de dimetil sülfit (DMS) olarak bilinen çok özel bir molekülün bulunuyor olmasının mümkün olduğunu düşündürüyor.
Dimetil sülfitin Dünya’da yalnızca canlılar tarafından üretildiği biliniyor. Dünya atmosferindeki DMS’nin çoğu deniz ortamlarındaki fitoplanktonlardan yayılıyor.
Yaşama Elverişli K2-18b Gezegeni Hakkında Araştırmalar Sürüyor
Araştırmacılar, K2-18b’nin Dünya dışı yaşamla dolup taştığını iddia etmiyor. Cambridge Üniversitesi’nde astrofizik ve dış gezegen bilimi profesörü ve bulguları açıklayan makalenin başyazarı olan gök bilimci Nikku Madhusudhan, yaptığı açıklamada, dimetil sülfitin varlığını doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ifade ediyor.
Bununla birlikte eğer bilim insanları kimyasal bileşiğin varlığını doğrularsa dahi bu K2-18b’de yaşam formlarının varlığını kanıtlamış olmaz.
Ancak bu gibi gelişmeler, bilim insanlarının K2-18b’ye benzer nitelikte ötegezegenleri daha iyi anlamalarını sağlıyor.
Atmosferinin bileşimiyle ilgili keşifler, K2-18b’nin, sıcak ancak okyanuslarla kaplı ve hidrojen açısından zengin bir atmosfere sahip teorik bir ötegezegen türü olan “Hiyanus gezegenleri”nden (Hidrojen ve Okyanus kelimeleri birleşimi) biri olduğu izlenimi uyandırıyor.
Okyanusların var olduğu gezegenlerde yaşam potansiyeli her zaman mevcut. Ancak araştırmacılar bu tanıma uyan Hiyanus gezegenlerinin sürdürülebilir bir yaşam sunabileceğinden hâlâ emin değiller. Örneğin geçen ağustos ayında yayınlanan bir çalışma, bu gezegenlerin tahrip edici bir sera etkisine maruz kalacağını öne sürüyor.
Her ne kadar elde birçok teori varsa da henüz varlığı onaylanmış bir Hiyanus ötegezegeni bulunmamakta. Bununla birlikte Güneş Sistemi’nde K2-18b’ye benzeyen bir gezegen yok ve bu da o ve benzeri gezegenler hakkında yüksek ve doğruluğu kesin bir bilgi düzeyine erişmemizi engelliyor.
K2-118b’de Canlı Varlığının Belirlenebilmesi için Adımlar Atılıyor
Madhusudhan, çalışmaya ve amaçlarına dair şu açıklamalarda bulundu:
“Nihai hedefimiz, yaşanabilir bir ötegezegende canlı varlığının belirlenmesidir ki bu evrendeki yerimize dair algımızı değiştirecek bir gelişme olacaktır. Bulgularımız, bu arayışta Hiyanus gezegenlerinin daha da çok anlaşılmasına yönelik umut verici bir adım.”
Araştırmacılar, gezegeni incelemek ve yeni bulguları doğrulamak için James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanmayı sürdürmeyi planlıyor.
Cambridge Üniversitesi astrofizik bölümünde doktora öğrencisi ve çalışmanın ortak yazarlarından biri olan gök bilimci Savvas Constantinou, yaptığı bir açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Bu sonuçlar K2-18b üzerinde gerçekleştirilen yalnızca iki gözlem sonucu elde edildi ve araştırmaların devamı gelecek. Bu, çalışmamızın, Webb’in yaşanabilir bölgedeki ötegezegenlerde gözlemleyebileceklerinin yalnızca ufak bir parçası olduğu anlamına geliyor.”
Siz bu keşif hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, uzay hakkında daha fazla içerik için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: CNN
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.