‘Var Olamayacağı’ Düşünülüyordu: Küçük Bir Yıldızın Yörüngesinde, Devasa Bir Gezegen Keşfedildi

Gökbilimciler gezegen oluşumuna ilişkin yerleşik kavramlara meydan okuyan LHS 3154b adlı bir ötegezegen keşfetti. Dünya’nın kütlesinin 13 katından fazla olan ve Neptün’e benzeyen devasa gezegen, Güneş’imizden dokuz kat daha küçük olan LHS 3154 adlı oldukça soğuk bir M-cüce yıldızının yörüngesinde dönüyor.

Science dergisinde yayımlanan çalışmada detayları paylaşılan araştırma, gezegen sistemlerinin oluşumuyla ilgili hakim teorilerin yeniden değerlendirilmesine yol açtı. Çalışmanın ortak yazarlarından ve Penn State Verne M. Willaman’da astronomi profesörü olan Suvrath Mahadevan, şunları söyledi:

“Bu keşif, evren hakkındaki bilgimizin ne kadar sınırlı olduğunun altını çiziyor. Bu kadar düşük kütleli bir yıldızın yörüngesinde bu büyüklükte bir gezegenin var olacağını tahmin edemezdik.”

Geleneksel olarak gezegen sistemleri yıldızları çevreleyen büyük gaz ve toz bulutlarından ortaya çıkar, burada artık malzeme bir disk oluşturur ve sonunda gezegenleri doğurur. Yıldızın kütlesi bu disklerin içindeki madde miktarını belirler ve ortaya çıkan gezegenlerin boyutunu etkiler. Bununla birlikte LHS 3154b gezegeni, küçücük yıldızının yörüngesinde 3,7 Dünya gününe oldukça yakın bir döngüde dönerek bu çerçeveye meydan okuyor.

Küçük Yıldızın Etrafında Dönen Devasa Gezegen, Gezegen Oluşumunun Sınırlarını Yeniden Çiziyor

Dünya’dan yaklaşık 51 ışık yılı uzaklıkta bulunan LHS 3154b’nin tespiti, Teksas’taki McDonald Gözlemevi’ndeki Hobby-Eberly Teleskobu’na yerleştirilen bir araç olan Yaşanabilir Bölge Gezegen Bulucu (Habitable Zone Planet Finder – HPF) ile mümkün oldu. Mahadevan ve ekibi HPF’i özellikle serin, küçük yıldızların yaşanabilir bölgesindeki sıvı suyu ve potansiyel olarak yaşamı desteklemeye elverişli gezegenleri belirlemek için tasarladı.

Mahadevan “LHS 3154b’nin varlığı, gezegen oluşumuna ilişkin geleneksel anlayışımızla çelişiyor” dedi. Radyal hız yöntemini kullanarak yaptıkları gözlemler, beklenenden çok daha küçük bir yıldızın yörüngesinde dönen bu devasa dünyayı ortaya çıkardı.

“Böylesine küçük bir yıldızın yörüngesinde böylesine büyük bir gezegenin döndüğü bir tutarsızlığa daha önce hiç tanık olmamıştık.”

Şu anki gezegen oluşumu teorileri, ya hızlı kütle çökmesini ya da öngezegen disklerindeki büyük kayaçların uzun bir süre içinde birçok küçük parçacığı bir araya getirmesini içeriyor. Ancak küçük yıldızların çevresinde bulunan tipik ötegezegen disklerini modelleyen simülasyonlar, LHS 3154b gibi bir gezegenin varlığını açıklamak için yetersiz kalıyor. Araştırmacılar bu modelleri önemli ölçüde daha büyük miktarlarda katı madde içerecek şekilde genişletene kadar yetersiz kaldı ve bu da gezegen doğumu anlayışında önemli bir keşif oldu.

Yeni gözlemler gökbilimcileri gezegen oluşumunu başlatan temel süreçleri yeniden düşünmeye zorlarken, kozmik evrimin yerleşik normlarını bozarak küçücük bir yıldızın yörüngesinde dönen devasa bir gezegenin şaşırtıcı varlığıyla boğuşuyorlar.

Bilim insanları daha önce de Jüpiter’e benzeyen ancak bilinen gezegen oluşumlarına aykırı yeni bir gezegen keşfetmişti.

Yeni keşif hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, benzer içerikler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Wion News, New Scientist