Hakan Tunç
Kara delikler ile ilgili yeni bilgiler gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Son olarak bilim insanları gizemini koruyan bu kozmik cisimlerin, oluşumları esnasında altın, gümüş, toryum ve uranyum gibi ağır metalleri üretebildiğini keşfettiler.
Çekim güçleri sayesinde etraflarında bulunan her türlü maddeyi ve hatta ışığı bile emebilen kara delikler, gizemli yapılarını günümüzde hâlâ korumaya devam ediyor. Haklarında şu ana dek çok az şey bildiğimiz kozmik cisimlerin, henüz oluşum aşamasındayken altın ve gümüş gibi ağıt elementleri üretebileceği de bir grup bilim insanı tarafından iddia edildi.
Kraliyet Astronomi Topluluğu’nun çıkardığı aylık bilim dergisi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayımlanan yeni bir makale, evrenin oluşumunda özellikle ağır metallerin ortaya çıkmasında kara deliklerin önemli bir rolü olduğunu gösteriyor.
Normalde altın, gümüş, toryum ve uranyum gibi metallerin yaratılması, bir süpernova patlaması veya nötron yıldızları arasındaki çarpışma gibi enerjisel koşullar gerektirir. Ancak söz konusu makale, bu tarz ağır elementlerin etrafındaki alandan toz ve gaz yutarak yeni doğan bir kara deliği çevreleyen kaosta da oluşabileceğini ifade ediyor.
Almanya’daki GSI Helmholtz Ağır İyon Araştırmaları Merkezi bünyesinde çalışan bilim insanları, söz konusu deney için Japonya ve Belçika’dan meslektaşlarıyla birlikte çalıştılar. Bunun için ağır elementlerin sentezini görmek adına bilgisayar simülasyonları gerçekleştirdiler.
Kara Delikler Altın, Gümüş ve Uranyum Gibi Ağır Elementler Üretebiliyor
Yapılan simülasyonlar kara deliklerin kütle çekim kuvvetine kapılarak gök cisminin etrafını çeviren, sıcak ve yoğun maddelerden oluşan yığılma diskini hedef aldı. GSI Helmholtz Ağır İyon Araştırmaları Merkezi’nden astrofizikçi Oliver Just şunları söyledi:
“Çalışmamızda, çok sayıda disk konfigürasyonu için nötron ve protonların dönüşüm oranlarını ilk kez ayrıntılı bilgisayar simülasyonları aracılığıyla sistematik olarak araştırdık ve belirli koşullar sağlandığı sürece disklerin nötronlar açısından çok zengin olduğunu keşfettik.”
Söz konusu diskler, protonların nötronlara dönüşümünü hızlandırarak yoğun nötron oluşumunu kolaylaştırıyor. Fazla sayıda nötron varlığı da altın gibi elementlerin oluşumunun temel gereksinimi olarak biliniyor. Bu sayede kara delikler, oluştukları esnada etrafındaki alandan çektiği toz ve gazı altın, gümüş ve uranyum gibi elementlere dönüştürüyorlar.
Kara delikler hakkında sizler neler düşünüyorsunuz? Sizce bu kozmik cisimler hakkında gelecekte daha neler öğrenebiliriz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizlerle paylaşmayı unutmayın.
Kaynak: Science Alert
@SJack mekiği hazırla uzaya çıkıyoruz
Çeyrek ne kadar oldu acaba orda.
Uzaya çıkabilecek gücümüz varsa ne alâ.
Altınlar orada bizi bekliyormuş ama, ben senin mekiğin vardır sanıyordum. Başkaları kapacak altınları şimdi
Zannetmiştim ki, uzayda yapılan gözlemler sonucunda bu keşif yapılmış. Neyse, bilgisayar simülasyonu ortamında teorik olarak oluşabileceği gözlemleniyorsa, umarım bir gün uzay teleskopları aracılığıyla da gerçek keşif yapılır.