M. İhsan Tatari
Brandon Sanderson imzalı Lejyon Serisi’nin üçüncü ve son kitabı Yitik Suretler incelemesi ile karşınızdayız.
Biz Türk okurların “Zaman Çarkı’nı tamamlayan adam” olarak tanıdığı bir yazar Brandon Sanderson. Sonrasındaysa Elantris, Sissoylu ve Fırtınaışığı Arşivi gibi eserleriyle aslında bundan çok daha fazlası olduğunu ziyadesiyle kanıtladı kendisi bizlere. Öyle ki şimdiden en sevdiğimiz yazarlar listesinin en üstlerinde yer alıyor.
Ancak Sanderson o ünlü epik fantastik romanlarının yanı sıra Alcatraz ve Steelheart gibi nispeten daha az sayfalı, daha hafif kitaplarıyla da ünlü. Bunlardan biri de ileri derecede çoklu kişilik bozukluğundan muzdarip, sıra dışı dedektifi Stephen Leeds’in maceralarını konu alan Lejyon serisi.
Hatırlayacağınız üzere Lejyon’un Akılçelen Yayınları tarafından basılan Lejyon ve Kayıp Cesedin Peşinde kitaplarını daha önce sizler için incelemiştik. Şimdi de sıra serinin üçüncü ve son cildi olan Yitik Suretler’de…
Hayali arkadaşımın hayali arkadaşı
Serinin takipçilerinin iyi bildiği üzere, Lejyon araştırma yaptığı herhangi bir konuda uzmanlaşmasını sağlayacak kadar güçlü bir zihne sahip. Etrafındaki en küçük detayların bile sürekli farkında. Fakat bununla başa çıkabilmek, bunca bilgi birikimi karşısında aklını kaçırmamak için farklı bir yol denemeye mecbur kalmış: Uzmanlaştığı her konu için hayali bir arkadaş yaratmak. Delirmemek için deliliği seçmiş yani bir nevi…
Lejyon bu hayali arkadaşlarına “suret” diyor ve kocaman bir malikânede hepsiyle birlikte tek başına yaşıyor. Uşağı ve özel şoförü olan Wilson hariç, hayatındaki hemen herkes hayali insanlar. Örneğin silahlarla ilgili uzmanı J.C., sürekli takım elbise giyen psikolog Ivy, rahatlatıcı bir sese ve engin bir tarih bilgisine sahip olan ilk sureti Tobias… diye gidiyor. Elliye yakın sureti var kahramanımızın. Bir lokantaya gittiğinde 5-6 kişilik masalar ayırtıyor ve hayali arkadaşlarına da yemek ısmarlıyor. Uçakla bir yere gideceği zaman yine 5-6 kişilik bilet alıyor. Kapıyı onlar için açık tutuyor vs. Hatta hayali arkadaşlarından bazılarının kendi hayali arkadaşları bile var!
Bu zihin yapısı onu eşsiz bir dedektif, tam teşekküllü bir problem çözücü hâline getiriyor elbette. Ama aynı zamanda da yalnızlığa itiyor. Herkes ona deli gibi bakıyor. Haksız da sayılmazlar üstelik. Bazen Lejyon bile delirmemek için kendine hâkim olmak zorunda kalıyor. Elliye yakın hayali insanın kişiliklerini, birbirleriyle ilişkilerini, aile hayatlarını, sevgililerini vb sürekli hayal etmek muazzam bir çaba gerektiriyor takdir edersiniz ki.
Kısacası çok ilginç, okuması çok keyifli bir karakter kendisi. Gelin görün ki şimdiye kadar yayınlanan iki kitabı hiçbir zaman Lejyon’un kendisine odaklanmamıştı. Onun yerine klişe sayılabilecek casusluk maceralarına çıkmıştık kendisiyle. İlk kitabında geçmişteki bir görüntüyü çeken bir fotoğraf makinesinin peşine düşmüştük. Ama macera en nihayetinde “terörist Müslümanlar – masum Yahudiler” klişesine yakalanmıştı. İkinci kitaptaysa dünyayı değiştirecek bir icadın eşiğindeyken ölen bir bilim adamının kaybolan cesedini aramıştık.
Ama şimdi, üçüncü kitapla birlikte Brandon Sanderson ibreyi tersine çeviriyor ve bu kez tamamen Lejyon’un sorunlarına odaklanan bir macera sunuyor bizlere. Bunun sonucunda da kahramanımızın şimdiye kadarki en iyi macerası çıkmış ortaya.
Cevaplanan Sorular
Yitik Suretler, Stephen’ın suretler üzerindeki hâkimiyetini iyice kaybetmesini konu alıyor. Daha ilk sayfalardan Armando adlı sureti “cinayete” kurban gidiyor ve odasını kan revan içinde buluyorlar. Aslında odada kan falan yok elbette ama Lejyon ve diğer suretler bunu böyle algılamıyor. Armando’nun ölümü Lejyon için o suretinin uzmanlaştığı tüm bilgileri kaybetmek anlamına geliyor. Bir anda hepsini unutuveriyor. Ama daha da kötüsü, sevdiği bir dostunu kaybetmiş gibi hissediyor kendisini.
Kahramanımız daha neler olduğunu anlayamadan ilk kitaptan beri ismini duyduğumuz Sandra giriyor bu sefer de sahneye. Nihayet! Lejyon’a suretlerini yaratmayı öğreten eski sevgilisi olarak tanıyoruz bu kadını. Ama günün birinde Stephen’ı terk edip ortadan kaybolduğu haricinde hakkında başka bir şey bilmiyoruz. Kendisi okur için tam bir merak konusu. O nedenle olaylara sonunda dâhil olduğunu görmek kitaptan aldığınız keyfi iyice arttırıyor. Ama o da ne? Sandra zor durumda… Lejyon’dan yardım istiyor.
Böylece Stephen bir yandan diğer suretlerinin ölmesini nasıl engelleyeceğini düşünürken diğer yandan da unutamadığı, tek gerçek aşkına ulaşmanın bir yolunu aramaya koyuluyor. Kitap ince olduğundan konusundan daha fazla bahsetmeyeceğim. Ama şu kadarını söyleyeyim, ilk sayfasından son sayfasına dek oldukça akıcı ve merak uyandırıcı bir serüven var karşımızda. Bir solukta bitirilen kitaplar vardır ya hani… Hah, işte aynen öyle.
Kitabın sonunu da ayrı bir sevdim. Lejyon bir üçleme olarak planlandığından Yitik Suretler serinin son kitabını oluşturuyor. Sanderson da buna uygun olarak, muazzam bir son nokta koymuş. “Ne” okuduğumu fark ettiğimde yüzümde geniş bir sırıtış belirdi deyip susuyorum.
Çeviri ve Editörlük
Serinin önceki kitaplarında olduğu gibi Yitik Suretler’in çevirisi de yine Deniz Evliyagil tarafından yapılmış. Yayına hazırlığınıysa üstat Boğaç Erkan üstlenmiş. Bir-iki ufak tefek şey haricinde çeviriden epey memnun kaldım ben. Gayet akıcı ve anlaşılırdı. Her ikisinin de ellerine, kollarına sağlık.
Çok konuşulan boyut meselesine gelirsek… Yitik Suretler serinin önceki kitaplarının aksine daha küçük, normal boyutlarda basıldı. Bu durum kitaplıkta üçünü yan yana koymayı biraz zorlaştırıyor. Boyut farkı ne yazık ki nispeten rahatsız edici.
Öte yandan bu yeni, küçültülmüş hâli aslında daha iyi olmuş. Çünkü ilk iki kitap Fırtınaışığı Arşivi serisiyle aynı ebatlarda, büyük olarak basılmıştı ki Sanderson’ın tüm kitapları yan yana aynı boyda olsun. Ancak Lejyon’un hikâyeleri oldukça kısa. Dolayısıyla büyük boy basıldıklarında harfler ve satır aralıkları da büyümüştü. Keşke en başından normal boyutta basılsaymış diyor insan…
Brandon Sanderson, 2018’de çevirdiğimiz bir yazısında Lejyon serisinin tamamlandığını ve yakın gelecekte bu karakterle ilgili yeni bir şey görmeyi beklememiz gerektiğini söylemişti. Yani üçlemenin tamamlandığını söylemek (şu an için) mümkün. Gönül isterdi ki üçüncü kitap tadında, kahramanımızın içsel sorunlarını konu alan daha çok macera okuyabilseydik. Öte yandan karakterin dizi hakları satılmış. Kim bilir, belki de televizyonda izleriz yeni ve farklı serüvenlerini…
Sanderson’ın kalemini seven herkese kitabı gönül rahatlığıyla tavsiye ediyorum. Keyifli okumalar…
Esere ve Lejyon Serisi’ne dair yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşmayı unutmayın.
Güzel bir inceleme olmuş. Kaleminize sağlık
Malum nedenle Akılçelen boykotu yaptığım için 3. kitabı almadım ve okumadım.
Geçen ay sahaf bir arkadaşım ziyarete geldiğinde bana getirdiği 5-6 kitaptan birisi Lejyon Yitik Suretler kitabıydı Netice itibariyle Fırtına Işığı Arşivleri 3. kitap ve Lejyon 3. kitabı satın almama tutumum devam ediyor olsa da kitap geldiği için Yitik Suretleri okudum.
3 . kitap diğer kitaplara göre daha akıcı olduğuna katılıyorum ayrıca 3 kitaplık serinin bütünü içerisinde hikayenin geldiği nokta da daha tutarlıydı.