Dünyanın En Eski Ritüeli: Avustralya Yerlilerine Ait 12.000 Yıllık Kültürel Bir Ritüel Keşfedildi

Dünyanın en eski ritüeli hakkında arkeolojik kanıtlar elde edildi. Avustralya’nın güneydoğusunda yer alan bir mağarada bulunan iki çubuk, 19. yüzyılda bile devam ettiği öğrenilen bazı “lanetleme” uygulamalarının kökeninin 11.000 ila 12.000 yıl önceye dayandığını ortaya koyuyor.

Yapılan incelemelere göre bu durum, dünyanın herhangi bir yerinde kültürel bir ritüelin devam ettiği en uzun zaman aralığı olarak kayıtlara geçiyor. Nature Human Behaviour dergisinde açık erişimli olarak yayımlanan araştırma, şifa ya da acı verme amaçlı olabileceği düşünülen bu ritüelin yaklaşık 500 nesil boyunca aktarıldığını ortaya koyuyor.

Avustralya’nın  Victoria eyaletinde bulunan Gippsland bölgesindeki Cloggs Mağarası, GunaiKurnai halkının toprakları içinde yer alıyor. 1970’lerde GunaiKurnai halkına danışılmadan burada bir arkeolojik kazı yapılmış, ancak bu kazıda kayda değer sonuçlar elde edilememişti. 2009 yılında ise GunaiKurnai temsilcileri tarihlerinin doğru bir şekilde araştırılmasını istediklerine karar vererek Monash Üniversitesi’ndeki antropologlarla iletişime geçmişlerdi. Bu sayede daha verimli ve yasal çalışmalar ortaya çıkabildi.

Mağaranın büyük bir kısmı yaklaşık 6.000 yıl önce bir obruk haline gelmiş ve bu da çok farklı yaşlardaki nesnelerin bir araya gelmesine yol açmıştı. Bu sebeple Profesör Bruno David ve meslektaşları, mağaranın çöküntüden etkilenmeyen bir bölümüne odaklanmaya karar verdiler. Kireçtaşı kayalarla çevrili, el büyüklüğündeki bir şömineden çıkan 40 cm uzunluğunda hafif yanmış bir Casuarina çubuğu buldular. Karbon tarihlendirmesine göre yaklaşık 12.000 yıllık olan bu çubuk, Avustralya’da bulunmuş olan en eski ahşap eser olma özelliğini taşıyor.

Dünyanın Bilinen En Eski Ritüeli

Ahşap bir nesnenin bu kadar uzun süre korunmuş olması olağanüstü bir durum ve söz konusu sopayla ilgili ilginç olan tek detay bu değil. Ucundaki yanık, kısa bir süreliğine soğuk bir ateşin içine yerleştirildiğini gösteriyordu, ısınmak ya da yemek yapmak için kullanılmış gibi görünmüyordu.
Sadece bu bile Profesör David’e çubuğun bir ritüel ya da kültürel uygulamanın bir parçası olabileceğini düşündürüyordu ve çubuk incelendikçe bu kanı daha da güçleniyordu. Çubuk insan ya da hayvan yağından elde edilen lipidler taşıyordu ve dalları dikkatlice budanmıştı.

Kazılar ilerlerken yaklaşık bin yıl daha genç, ancak aynı şekilde işlenmiş benzer bir Casuarina çubuğu daha ortaya çıktı. İkinci sopanın ucu, Avustralya’daki yerli kültürler arasında güçle ilişkilendirilen bir alet olan mızrak fırlatıcıya benzeyen açılı bir sırta sahipti.

David, çubuklarla ilgili şu yorumlarda bulunuyor:

“Bu kadar uzun süre korunmuş olmaları bizi hâlâ hayrete düşürüyor. Korunmalarını sağlayan faktörler şunlardı: (1) mağaranın bu kısmı çok kuru; ve (2) çökeltiler asidik değil, aksine 7 ila 8 arasında pH değerlerine sahip… yani nötr – hafif alkali. Ayrıca, (3) çökeltide çok fazla mekanik ayrışma yok; etrafta koşan veya zıplayan büyük hayvanlar yok ve mağara hiçbir zaman aile grupları tarafından kamp yapmak için kullanılmamıştı. Son olarak (4) çubuklar ince tortular tarafından hızla gömülmüştür (yakınlarda daha sonra çıkan düşük ısılı yangınların külleri de dahil). Tüm bunlar gömülü eşyaların korunması için ideal koşullardır.”

Hayatta kalan GunaiKurnai halkı, sopaların ne için kullanılmış olabileceğine dair kültürel hafızasını kaybetmişti. Ancak 19. yüzyılda yaşamış bir etnograf olan Alfred Howitt, Avustralya’nın güneydoğusundaki yerli halkların kültürüne dair, bölgenin İlk Ulusları (First Nations) daha sonra misyonlara kapatılıp kendi dillerini konuşmaları yasaklandığında unutulan kimi uygulamaların açıklamaları da dahil olmak üzere, çeşitli unsurları kayda geçirmişti.

GunaiKurnai Land and Waters Aboriginal Corporation’dan (GLaWAC) Russell Mullett, Howitt’in yayımladığı bir kitabın yanı sıra notlarının da bir müzede saklandığını keşfetti. Uzun süren çabaların ardından Mullett, bu notlara erişim sağlayarak sadece GunaiKurnai’ye değil, Howitt’in atalarıyla ilişki kurduğu diğer yerli halklara da bilgi sağlamış oldu.

Diğer antropologların çoğunlukla Avustralya yerlilerinin ırk bakımından aşağı ve yok olmaya mahkum olduklarını kanıtlamaya çalışmakla ilgilendiği bir dönemde Howitt’in onların kültürüyle gerçekten ilgilenmesi, onu güvenilir bir araştırmacı konumuna getiriyordu.

Howitt, GunaiKurnai halkının birini lanetlemek istediğinde, mulla-mullung olarak bilinen yüksek eğitimli bir kişiye Casuarina sopası ve öfkelerini çeken kişiye ait bir şey kullanarak bir tören yaptırdıklarını kaydetmişti. Howitt’e göre kurban olarak seçilen kişiye ait eşya sopaya kartal tüyleriyle tutturulur ve sopaya insan ya da hayvan yağı sürülürdü. Çubuk bir ateşin yanında toprağa saplanır ve mulla-mullung kurbanın adını da içeren bir şarkı söylerdi. Eğer ritüelden hemen sonra gömülürse, sopa David ve meslektaşlarının bulduğu iki sopadan ayırt edilemezdi.

GLaWAC’tan Jessica Shapiro yaptığı bir açıklamada bu ritüele ilişkin raporların GunaiKurnai ülkesine özgü olduğunu söyledi.

12.000 Yıllık Bilgi Aktarımı

David ise, “Bu arkeolojik buluntuların son GunaiKurnai uygulamalarıyla bağlantısı, 12.000 yıllık bilgi aktarımını göstermektedir,” diyor ve ekliyor:

“Dünyanın başka hiçbir yerinde, böylesi spesifik bir kültürel uygulamanın arkeolojik kökeninin daha önce bu denli eski bir döneme kadar izi sürülmemiştir.”

Dünyanın en eski ritüeli hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science