Gökbilimciler “Evrenin En Sıcak Yeri Neresi?” Sorusunu Cevaplandırdı

Evrenin derinliklerinde sıcaklık rekorları kırılıyor. Peki en sıcak bölge neresi mi? Cevap gökbilimciler tarafından verildi ve görünüşe göre bu yer süper kütleli kara deliklerin çevresinde bulunuyor.

Güneş sistemimizdeki en sıcak nesne bile – yani Güneş – bu tür bir sıcaklık yarışında geri kalıyor. Son yapılan araştırmalar, en sıcak bölgenin süper kütleli kara deliklerin yakınlarında olabileceğini gösteriyor.

Harvard Üniversitesi’ndeki Kara Delik Girişimi’nden (Black Hole Initiative) Daniel Palumbo’ya göre en sıcak yerlerden biri, büyük olasılıkla gazla beslenen süper kütleli kara deliklerinin yanı başında bulunuyor. Özellikle bu kara deliklerinden ışık hızına yakın hızla fırlatılan devasa madde demetleri, bu bölgeleri gerçekten de alev topuna çevirebiliyor.

Kaydedilen en yüksek sıcaklık rekoru, 3C273 adı verilen bir kuasarın etrafında görülüyor. Bu parlak ışık saçan bölge, Dünya’dan yaklaşık 2.4 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan bir süper kütleli kara deliğin etrafını sarmış durumda. Uzmanlara göre, bu bölgenin merkezindeki sıcaklık yaklaşık olarak 10 trilyon Kelvin. Yani bu, 10 trilyon derece Celsius veya Fahrenheit’e denk geliyor. Fakat bu tahminler hâlâ kesinleşmiş değil.

Süper kütleli kara delikler galaksilerin merkezinde yer alır ve inanılmaz derecede güçlüdürler. Örneğin Samanyolu’nun merkezinde bulunan Sagittarius A* adlı süper kütleli kara deliğin kütlesi, Güneş’in kütlesinin milyonlarca katıdır. Bu kara deliklerinin çekim gücü, ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetlidir.

Ancak bu çekim etkisi, kara deliklerinin iç bölgelerinde soğuk bir atmosfer yaratmaz. Aksine bu bölgelerde yüksek hızda dönen gaz, çarpışmalar sonucu sürtünme ile oldukça yüksek sıcaklıklara ulaşabilir. Örnek vermek gerekirse Güneş’in yüzey sıcaklığı (yaklaşık 5,500 Santigrat derece) bundan çok daha düşük kalır. Kara deliğin yoğun manyetik alanı, yakındaki maddeden oluşan göreceli jetlere neden olarak bu sıcaklıkları milyonlarca ışık yılı uzaklığa kadar uzaya taşıyabilir.

Peki Evrendeki En Sıcak Yerler Gerçekten de Kara Deliklerin Çevresinde mi Yer Alıyor?

Evrendeki en sıcak yer sorusu, sorduğunuz an ve koşullara bağlı olarak değişebilir. Kara deliklerinin sürekli olarak en sıcak bölgeler olduğunu düşünen bazı uzmanlara göre “felaketlerin yaşandığı her yer, muhtemelen en sıcak nokta olacaktır.” Örneğin büyük gök cisimlerinin çarpışmasından doğan patlamalar sonucunda aşırı yüksek sıcaklıklar oluşabilir.

Yine de evrendeki en sıcak yerin tam olarak neresi olduğunu belirlemek zor. Bilim insanları uzak nesnelerin sıcaklığını doğrudan bir termometre ile ölçemez. Bunun yerine süper kütleli kara deliklerden yayılan enerjiyi inceleyerek sıcaklık tahminleri yaparlar. Henüz faaliyete geçmemiş ve yapımı devam eden bir X-ışını gözlem uydusu olan X-ray Imaging and Spectroscopy Mission (XRISM), uzaydaki yüksek sıcaklıklı gazları daha kesin bir şekilde ölçmemize yardımcı olabilir.

Özetle bilim insanları süper kütleli kara deliklerin etrafındaki sıcaklığı anlamak için kullanılan araçların sınırlı olduğunu, ancak bu alandaki çalışmaların hızla geliştiğini belirtiyorlar. İleri teknoloji sayesinde, 3C273 kuasarının sıcaklığını aşan bölgelerin keşfedilmesi mümkün olabilir.

Sizce evrenin bilinmeyen yerlerinde sıcaklıklar daha ne gibi rakamlara çıkıyor olabilir? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, uzay dünyasından yeni bilgiler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Live Science