Eda Aydın
Rebia Arif imzalı Kadın Tipleri romanı 88 yıl sonra bir kez daha raflardaki yerini alıyor. Kitap, Everest Yayınları’nın Roman dizisi kapsamında yayımlanıyor.
Everest Yayınları, kitabın önemini şu ifadelerle paylaşıyor:
“Kadın edebiyatı tarihinde İzmir’in unutulmuş kalemleri arasında olan Rebia Arif’in kurgu katmanlarıyla inşa ettiği Kadın Tipleri romanı, döneminin kadın mücadelesine, kendine tayin ettiği alana ve kıstaslarına dair bir bakış açısı sunuyor…”
1903 yılında Selanik’te doğan Rebia Arif, roman tefrikaları, çevirileri ve siyasi yazılarıyla adından söz ettirmişti. Yeni Asır gazetesinin daimi yazarları arasında yer alan Arif’in toplamda 11 roman tefrikası, 2 tercüme roman tefrikası ve Fransızcadan çevirdiği bir öyküsü bulunuyor.
Rebia Arif’in 1934 yılında tefrika edilen ve 1935’te kitaplaştırılan Kadın Tipleri romanı, tek baskı yapmış ve bir daha okurlarla buluşamamıştı.
Kadın Tipleri’nin yeni baskısında yazarın tercihlerine çok kısıtlı müdahalelerde bulunuldu. Bazı kelimelerin yazımı günümüz dil kurallarına uyarlanırken eksik olduğu düşünülen cümlelere yapılan eklemeler işaretlerle belirtildi. Bunlar dışında yeni edisyonda başka bir sadeleştirmeye ya da değişikliğe gidilmedi.
Kadın Tipleri – Rebia Arif | Arka Kapak Tanıtımı
Kökü kesik bir ağaç gibi ayakta kuruyan ve buna rağmen yaşadığını zanneden milletlerin uyuşuk ruhlarını en ziyade kadınların istikbale kol bağlayıp bekleyişinde aramalı.
İzmirli yazar Rebia Arif’in kitaplaşan tek romanı Kadın Tipleri (1935), Cumhuriyet’in ilk zamanlarında İstanbul’da işe başlayıp İzmir’de devam eden gazeteci-yazar Sencan’ın hayatını merkeze alır. Romanda, döneminde erkeklere mahsus görülen meslekleri kadınlar icra eder ve “iradeleri, düşünceleri, zembereği kuran erkeğin” elinde değildir. Karakterler arasında mücadele eden, aklıyla ilerleyen başarılı kadınların yanında modern olmayı “yanlış anlayanlar da” vardır. Sencan, bu ortamda hemcinslerini “kurulan kadın; bıkan, bıktıran kadın; yapan, yaptıran kadın” diye tiplere ayırdığı “Kadın Tipleri” romanını yazar.
Kadın edebiyatı tarihinde İzmir’in unutulmuş kalemleri arasında olan Rebia Arif’in kurgu katmanlarıyla inşa ettiği bu romanı, döneminin kadın mücadelesine, kendine tayin ettiği alana ve kıstaslarına dair fikir de verir.
Toplamda 152 sayfadan oluşan eserin yayıma hazırlığını Yağmur Yıldırımay, editörlüğünü Sevdagül Kasap, kapak tasarımını Kardelen Akçam, dizgisini Yasemin Çatal üstleniyor. Eser, Temmuz 2023 tarihi itibarıyla raflardaki yerini almaya başladı.
Rebia Arif Kimdir?
1903’te Selanik’te doğan Rebia Arif, Lozan Antlaşması’nın ardından Eylu¨l 1924’te ailesiyle İzmir’e yerleşti. Selanik yıllarından itibaren babası Abdurrahman Arif’in kurucularından olduğu Yeni Asır gazetesinde (önceki adı Asır) yazan Arif roman tefrikalarıyla, sosyal ve siyasi içerikli yazılarıyla ölene kadar gazetenin daimi kadrosunda bulundu. İzmir’de Nisan 1931’de Tu¨rk Ocağı’nda Tokadîzâde Şekip’in başkan olduğu, edebiyatçıları bir araya getirmek için kurulan Edebiyat Cemiyeti’nin u¨yeleri arasında yer aldı. Hakimiyet-i Milliye Himaye Heyeti’nde yoksul çocuklar için çalışmalar yapan yazar, 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın belediye seçimlerinde belediye meclis u¨yesi olarak aday oldu, ancak seçilemedi.
1921’den itibaren Yeni Asır’da roman tefrikaları yayımlanan yazarın Mina (1921), Onun Saadeti (1921) ve Hakikat Peşinde (1922) romanlarına bugu¨n, gazetenin tam koleksiyonu olmadığı için ulaşılamıyor.
Gazetenin İzmir’de faaliyet gösterdiği yıllardan sonra yayımlanan Kır Perisi (1932), Ayşe’nin Öcu¨ (1933), Kadın Tipleri (1934), Beni Seviyor mu? (1934), Yalnız İkimiz (1934), Zindan Gu¨neşi (1935), Çapraşık Duygular (1935), Kadın İsterse (1936) romanları ise yazarın erişilebilir eserleri arasında. 11 Şubat 1930 tarihli Vakit gazetesinde yazarın Dinsiz Adam adlı bir romanının tefrika edileceği duyurulsa da gazete koleksiyonuna ulaşılamadığı için roman hakkında bilgi bulunamıyor.
Fransızcayı ve Rumcayı çok iyi bilen yazarın “R. B.” imzasıyla Çar Aleksandır’ın Mavi Şeytanı Katya (1936) ve Safi Aşk (1936) adlı tercu¨me romanları; Fransızcadan çevirdiği Yaşamak başlıklı hikâyesi bulunuyor. 1930’lu yıllarda Yeni Asır’ın Kadın ve Moda sayfasının sorumlusu olan Arif, Biz Kadınlar başlığı altında da kadın haklarını savunan yazılar yayımlamasıyla öne çıkıyor.
Rebia Arif, yedi ay su¨ren hastalık sonucu 22 Eylu¨l 1936’da İstanbul’da hayatını kaybediyor.
Kadın Tipleri kitabı hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Bizleri sosyal medya ve Google News’ten daha hızlı takip edebilirsiniz.
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.