Hakan Tunç
Hamster geni üzerinde araştırmalar sürüyor. Yeni gen düzenleme teknikleri, hormonların hayvanlarda ve muhtemelen insanlarda sosyal davranışları nasıl etkilediğine ışık tutabilir.
Georgia Eyalet Üniversitesi’nde çalışan bilim insanları, sosyal sinirbilim çalışmaları için genetiği değiştirilmiş hamsterlar ürettiler. Hayvanlarda gözledikleri sosyal davranışların, önceden düşünülenden daha karmaşık olabileceğini keşfettiler.
DNA parçalarını hedef alıp değiştirebilen CRISPR teknolojisini özellikle saldırganlıkları ile tanınan Suriye hamsterları üzerinde deneyen ekip, hem insanlarda hem de hamsterlarda saldırganlık, iletişim ve sosyal bağ ile ilişkili bir hormon olan vazopressin reseptörünü devre dışı bırakmayı ve böylece hayvanların sakinleşeceğini düşündüler. Ancak devrim niteliğindeki gen düzenleme teknolojisini kullanan sinirbilim ekibi, yaptıkları deneyin sevimli kemirgenlerin en kötü içgüdülerini güçlendirdiğini keşfetti.
GSU sinirbilimi araştırmacısı H. Elliott Albers yaptığı açıklamada, “Vazopressin aktivitesini ortadan kaldırırsak hem saldırganlığı hem de sosyal iletişimi azaltacağımızı düşündük,” dedi. “Ama tam tersi oldu.”
Albers, saldırganlıkları ile tanınan Suriye hamsterlarını neden özellikle seçtiklerini şu cümleyle açıkladı.
“Sosyal davranışların çalışmaları için güçlü bir model sağlıyorlar. Çünkü sosyal organizasyonları farelerde gözlemlenenden daha çok insanlara benziyor.”
Değiştirilen Hamster Geni, Hayvanların Daha Sosyal Hâle Gelmesini Sağladı
Araştırma ekibi, geni değiştirilmiş olan hamsterlardaki saldırganlığı azaltma girişimlerinin onları hem daha agresif hem de daha sosyal hâle getirdiğini görünce şaşırdı. Daha da ilginç olanı, saldırganlıkta gözlemlenen tipik cinsiyet farklılıkları, hem erkek hem de dişi hamsterlerın aynı cinsiyetten bireylere karşı yüksek düzeyde saldırganlık göstermesiyle ortadan kaldırıldı.
Deney sonucu elde ettikleri bulguların şaşırtıcı bir sonuca yol açtığını belirten Albers, genetiği değiştirilmiş bir hamster üretmenin kolay olmadığını da sözlerine ekledi.
Bilim insanları daha önce de görece yeni sayılan bir teknoloji olan CRISPR’ı hamamböcekleri üzerinde kullanmış ve dişi yetişkinlere enjekte etmiş, böylece yumurtalarında gen değişikliği gözlemleyebilmişlerdi. “Mutant” hamamböcekleri dışında farklı böcekler üzerinde de gen düzenlemesini değiştirmek için herhangi bir organizmanın DNA parçalarını hedef alıp değiştirebilen teknoloji denenmeye devam ediyor. Bilim insanlarının bu çalışmaları Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün yönergeleri doğrultusunda yürütüldüğü de belirtiliyor.
Hamsterların yapılan deney sonucu saldırganlaşması ve agresifleşmesi konusunda sizler neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizlerle paylaşmayı unutmayın.
Kaynak: Science Daily
Şöyle bir genetiğiyle oynanmış agresif, devasa hayvanlar laboratuvardan kaçsa da biz de keyifle bir ölsek.
Dedi ve olay yerinden ilk kaçan Emre oldu.
Gerçek Hayatta Half Life Yaşamak. (Tiktok video başlığı)
Ne kadar istediğimi bilmiyorsun.
Zoo dizisi geldi aklıma. Hayvanlar saldırganlaşıp insanlara saldırıyordu.
CRISPR çok yeni ama bir haber spikeri tabiriyle çığır açacak bir metot. Bulan ekip 2020 yılında Nobel ödülü kazanmıştı. Basitçe söylemek gerekirse genomda istenilen bir geni ya da gen parçasını etkisiz hale getirebiliyoruz ve düzenlemeler yapabiliyoruz.
Elbette her bilimsel gelişmede olduğu gibi CRISPR ile gelen etik sorunlar da mevcut ama uzun dönemde bir çok hastalığa çare olabileceği düşünülüyor. Ancak insanlar üzerinde kullanımı şu an daha çok çok yeni ve sayılı birkaç örnek var. Bu hamster örneğinde gördüğümüz gibi bilinmeyen bir çok etkileşim ağı dolayısıyla kaş yaparken göz çıkarmak çok mümkün.
Ancak yine de asıl söylemek istediğim böyle gelişmelere ihtiyacımız olduğu. Örneğin dünyada kanser ve AIDS hastalarının toplamının iki katından fazlasını etkileyen binlerce genetik kökenli nadir hastalık mevcut. Son yıllarda sürekli duyduğumuz SMA da bu hastalıklardan biri örneğin. Ve CRISPR böyle hastalıklar için çok büyük bir potansiyele sahip. Normalde bu hastalıklar çok az kişiyi etkilediği için ilaç şirketleri bu hastalıkları ilaç geliştirmeye değer görmüyor ya da geliştirilen ilaçlar fahiş fiyatlara satılıyor.