Patlamaya hazır olun. 2019 Sabahattin Ali’nin yılı olmuştu. 2020 ise usta yazar George Orwell imzalı kitaplar için telif haklarının tabi tutulduğu son sene olacak. Yarış ise Ocak 2021’de başlıyor…
5846 Numaralı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre yazarın mirasçıları, yazar öldükten 70 sene sonra eser üzerindeki haklarını kaybediyor. Sonrasında dileyen yayınevi, yazara ait dilediği kitabı telif ücreti ödemeden ve özgürce basma hakkına sahip oluyor. Bizim de Avrupa Birliği uyum yasalarıyla birlikte 90’lı yılların ortasında dahil olduğumuz bu kanun ülkemizde de hâlâ geçerli.
Türkiye’de telifi düşen yazarlara dair yaşanan baskı enflasyonunu en çok Antoine de Saint-Exupéry’nin Küçük Prens kitabıyla yaşadık. Hatırlayacağınız gibi 2014 yılının sonunda boşa düşen telifle beraber her taraf Küçük Prens’lerle dolmuştu.
Bu sene ise aynı olayı Sabahattin Ali’nin eserlerinde yaşadık. Neredeyse ülkede yayın yapan her yayınevinin bastığı Ali’nin kitapları bütün rafları doldurur oldu. Elbette raflarımızın Sabahattin Ali ile dolup taşması güzeldi. Ancak bazı yayınevleri ne yazık ki usta yazarın layık olduğu özeni taşımayan edisyonlarla karşımıza çıktı. Eh, bu da başka bir yazının konusu.
George Orwell Kitaplarının Telifi Ne Zaman Düşüyor?
Gelelim George Orwell’a. İngiliz yazar 1950 senesinde aramızdan ayrıldı. Ancak 1984 ve Hayvan Çiftliği gibi eserleri hâlâ distopya türünün en önemli örneklerinden. Kitapların güncelliklerini korumaları bir yana, yazar ülkemizde de daima çoksatanlar listesinde.
Hâl böyle olunca yayıncılar da yeni bir maraton için hazırlanmaya başlıyor. 2020 yılı Orwell’ın telif haklarının geçerli olduğu son sene olacak. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren ise edebiyat dünyamızda yeni bir yarış başlayacak.
George Orwell imzalı kitapları biz şu sıralar Can Yayınları ve Sel Yayıncılık’tan çıkan baskılarla okuyoruz. Bakalım mevcut yayınevleri yaklaşmakta olan furyadan önce özel baskılarla karşımıza çıkacak mı?
Özellikle Hayvan Çiftliği ve 1984 için yeni özel edisyonlar gelecek gibi. Can Yayınları’ndan Cem Akaş da bunu doğruluyor:
Geliyor.
— cem akas (@_CemAkas) August 18, 2019
Peki yerli yazarlarımızda durum ne? Hangi yazarın telifi ne zaman bitiyor? Buradan öğrenebilirsiniz.
Siz George Orwell şenliğine(!) hazır mısınız? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilirsiniz.
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!