Edebiyatın gizemli kapıları yüz yıllar sonra bile aralanmaya devam ediyor. Görünüşe bakılırsa 1667 yılında yayımlanan bir eserden bile hâlâ yeni detaylar ortaya çıkabiliyor. Tufts Üniversitesi’nde okuyan bir öğrenci, John Milton’ın Kayıp Cennet adlı başyapıtında daha önce fark edilmemiş bir akrostiş bulunduğunu tespit etti.
Miranda Phaal, John Milton’ın yaratılışı anlatan mitolojisinde daha önce kimsenin görmediği birbiriyle bağlantılı üç örnek gördü. Destansı şiirin Dokuzuncu Kısım’ında yer alan bu örnekler, art arda gelen mısraların baş harflerinden oluşan FALL (düşüş) kelimesiydi.
Gizli mesaj, Adem ve Havva’nın Şeytan’ın yoldan çıkarıcı hareketlerine karşı nasıl mücadele verecekleriyle ilgili tartışmaları sırasında ortaya çıkıyor. Havva, Şeytan’a karşı ikilinin ayrı ayrı mücadele etmeleri gerektiğini, böylelikle çifte onur kazanacaklarını söylüyor. Şiirin bu kısmında her mısranın baş harfi bu stratejinin nasıl sonuçlanacağına dair ipucu veriyor. Okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Phaal’ın Milton Quarterly isimli gazetedeki açıklamaları üzere, bu akrostiş insanın çifte düşüşünü (FFAALL), Şeytan’ın düşüşüyle bütünleştiriyor ve onların ortak kışkırtıcılarına ya da yürüdükleri ortak yola gönderme yapıyor. Tersten okunduğunda ortaya çıkan FALL kelimesi de yine Şeytan’a ve cehenneme gönderme gibi duruyor.
Kayıp Cennet’te Başka Birçok Akrostiş Bulunuyor
Bu yeni keşfedilen akrostiş gibi metnin içinde birçok akrostiş yer alıyor. Aralarında en ünlüsü ise 1977 yılında Milton Quarterly’de P.J. Klemp’in bulduğu ve yine Dokuzuncu Kısım’da yer alan SATAN (Şeytan) kelimesi olabilir. Tufts Üniversitesi’nde İngilizce profesörü olan John M. Fyler’ın aktardığına göre akrostiş, yılan kılığına girmiş Şeytan ve Havva karşılaştığında ortaya çıkıyor. Havva, Şeytan’ı ve onun asıl amacını tanımayı başaramazken okuyucuya akrostişle yine mesaj alan taraf oluyor.
Milton’ın epik şiirinde yukarıda bahsettiğimiz gibi onlarca akrostiş bulunmakta. Bu akrostişler okuyucuya yaşanmakta olanlarla ilgili gizli mesajlar vermeyi amaçlıyor. Yeni keşfedilen bu mesaj da diğerleriyle aynı hatta ilerliyor. Phaal ise olan biteni açıklarken bulduğu akrostişin tüm şiiri tek bir öze indirgediğini belirtiyor: Üç büyük düşüş ve kaybedilen iki cennet.
İki gün önce Se7en filmini tekrar izlerken, yayınevi kursam ilk yayınladığım kitaplardan biri ‘‘Kayıp Cennet’’ olurdu diye düşündüm. Güzel bir rastlantı.