Devrim Beyaz
Efsanelere konu olan Hafgufa adlı deniz canavarı bilim insanları tarafından incelendi. Su üzerinde bir tür ada gibi görünen yaratık, Viking gemilerini tek lokmada mideye indirebiliyordu.
İskandinav mitolojisinde geniş yer tutan Hafgufa, denizlerde saçtığı dehşetle tanınıyordu. Devasa ağzına balıkları çekmek için karşı konulamaz bir koku saldığı belirtilen bu yaratık hakkındaki bazı kayıtlar, 14. yüzyıla tarihlenen Orvar-Odds destanına kadar uzanıyor. Destanda yaratığın yalnızca ağzını açmak için su yüzeyine çıktığı ve avını beklediği kaydediliyor.
Bilim insanlarının yeni bir çalışması ise eski denizcilerin anlattıkları bu davranışın, aslında bir tür balina beslenme fiili olduğunu ortaya koyuyor.
Son yıllarda yapılan bazı gözlemlere göre balinaların, çeneleri dik açılarla açık olacak şekilde su yüzeyinde yüzdüğü ve pasif olarak balık sürülerinin doğrudan ağızlarına ulaşmalarını bekledikleri biliniyor.
Bu strateji işe yarıyor gibi görünüyor çünkü balıklar tehlikeye doğru yüzdüklerinin farkında olmadan yırtıcılardan korunacak bir yer bulduklarını düşünüyorlar.
Viking Deniz Cavanarı Hafgufa, Günümüz Balinalarıyla Ortak Özellikler Taşıyor
Deniz biyologları başlangıçta davranışın yeni evrimleşmiş bir özellik olduğunu düşünmüşlerdi. Bu nedenle daha önce kaydedilip kaydedilmediğini görmek için literatürü araştırmaya başladılar. Araştırmacılar aradıklarını 2.000 yıllık Viking destanlarında buldu.
Flinders Üniversitesi’nde deniz arkeoloğu olan Dr. John McCarthy şu açıklamayı yaptı:
“Hafgufa’nın İskandinav karşılığının, tuzak kurarak beslenen balinaların videolarında gösterilen davranışa çok benzemesi beni şaşırttı. Ancak ilk başta bunun sadece ilginç bir tesadüf olduğunu düşündüm.
“Onu ayrıntılı olarak incelemek için ortaçağ edebiyatı konusunda uzmanlaşmış meslektaşlarımla tartışmaya başladığımda, bu efsanelerin en eski versiyonlarının deniz canavarlarını hiç tanımlamadığını, ancak bir balina türünü tanımlamada gayet net olduklarını fark ettik.
“İşte o zaman gerçekten ilgilenmeye başladık. Ne kadar çok araştırırsak, bağlantılar o kadar ilginç hâle geldi ve konuştuğumuz deniz biyologları, bu fikri büyüleyici buldular.”
Efsanelerde Hafgufa
İskandinav efsanesinde Hafgufa, balinalar, insanlar ve hatta gemilerle beslenebilen tüm deniz canavarlarının en büyüğü olarak tanımlanıyor. Gemiler bazen canavarın çenesini ve dişlerini, denizden yükselen kayalarla karıştırarak doğrudan canavarın ağzına doğru yelken açardı.
13. yüzyıl Eski Norveç anlatısı Konungs skuggsjáveya’da (Kralın Aynası) Kral Hakon Hakonsson, İzlanda denizlerinde yaşayan, nadiren görülen Hafgufa da dahil olmak üzere “bir canlıdan çok bir adaya benzeyen” bazı balinalardan bahsediyor.
Büyük balinanın yakındaki balıkları çekmek için midesindeki yiyecekleri kustuğu ve ardından yemlere doğru yüzenleri yutmayı bekleyen ağzını açtığı da söylenenler arasında.
Bilim insanları, tıpkı Hafgufa gibi balinaların da çiğnenmiş avlarının bir kısmını daha fazla balık çekmek için midesinden çıkarabileceğini söylüyor.
Hafgufa, 18. yüzyıla kadar İzlanda mitlerinin bir parçası olarak kaldı ve genellikle kraken veya deniz kızları gibi diğer deniz canavarlarıyla birlikte anıldı.
Araştırmalar Devam Ediyor
Flinders Üniversitesi’nde ortaçağ edebiyatı konusunda doçenti Doktor Erin Sebo, deniz canavarları hakkında şöyle konuşuyor:
“Bu deniz canavarına dair daha fantastik anlatıların nispeten yeni olduğu 17 ve 18. yüzyıla dayandığını keşfettik. Bilim insanları bu anlatıların optik illüzyonlar ya da su altı volkanları gibi doğal fenomenler sebebiyle abartılıp abartılmadığı hakkındaki spekülasyonları değerlendiriyor.
“Aslında ortaçağ metinlerinde aktarılan bu davranışlar, ne kadar sıra dışı görülürse görülsün, ortaçağ ve antik insanların sahip olduğu balina davranışından ibaret.”
Balinaların bu yeni beslenme davranışı ilk defa 2011 yılında gözlemlendi. Araştırmacılar, drone teknolojisi gibi araçlarla balinaların daha yakından takip edilip daha önce kaçırılan eylemlerini daha sağlıklı değerlendirebileceklerine inanıyor.
Araştırma hakkındaki bulgular Marine Mammal Science’te yayımlandı.
Hafgufa hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google Haberler üzerinden takip edebilirsiniz.
Kaynak: The Telegraph
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.