Ethem Yekta Ulaş
James Webb Uzay Teleskobu, bir ötegezegenin tuhaf ve kumlu bulutlara ev sahipliği yaptığını ortaya koydu.
James Webb genellikle evrenin en uzak noktalarını gözlemlemeye zaman harcıyor. Galaksilerin henüz oluşmaya başladığı zamanlarda odaklanıyor gibi görünse de, aynı zamanda Samanyolu Galaksisi’nin yakın komşuları olarak kabul edilen gezegenlerin atmosferleri gibi daha yakın gök cisimlerine de odaklanıyor.
Avrupalı bir grup gökbilimci JWST’nin gözlemlerini kullanarak yakındaki “kabarık” bir ötegezegen olan WASP-107b’nin atmosferik bileşimini detaylandırdı. Araştırmacılar gezegenin dinamik atmosferinde su buharı, kükürt dioksit ve hatta silikat kum bulutlarının varlığını keşfetti. Nature dergisinde yayımlanan yeni çalışma, ötegezegenlerin kimyasını anlama çabaları için önemli ipuçları sunuyor.
WASP-107b gezegeni, en düşük yoğunluklu gezegenlerden biri olarak biliniyor ve bazen bir kuyrukluyıldıza benzetiliyor. Gezegen, Jüpiter ile yaklaşık aynı büyüklükte olmasına rağmen Jüpiter’in sadece %12’si kadar kütleye sahip. Yaklaşık 200 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve kendi güneşinden biraz daha serin ve daha az kütleye sahip olan yıldızı etrafında sadece altı günde bir tur atıyor.
James Webb Uzay Teleskobu Gözlemledi: Kum Yağan Ötegezegenin Sıradışı Özellikleri
Gezegenin düşük yoğunluğu veya kabarık yapısı, gökbilimcilerin Jüpiter gibi daha yoğun gezegenlere kıyasla gezegenin atmosferine 50 kat daha derinlemesine bakmasını sağladı. Gözlemler, JWST’nin Orta Kızılötesi Aracı (MIRI) kullanılarak yapıldı, bu spektrograf gezegen atmosferlerini orta kızılötesi veya ısıyı algılayan dalga boylarında inceleyebiliyor. Çalışma, 15 Kasım Çarşamba günü yayımlandı.
Kükürt dioksitin keşfi ilk başta gökbilimcileri şaşırttı. Bunun nedeni WASP-107b’nin ev sahibi yıldızının, gezegenin daha küçük ve daha serin olmasından dolayı nispeten küçük bir yüksek enerjili ışık fotonlarının bir kısmını yaymasıydı. Ancak gezegenin düşük yoğunluğu, fotonların WASP-107b’nin atmosferine derinlemesine nüfuz etmesine izin vererek kükürt dioksit oluşturan kimyasal tepkimelere neden oldu.
Gökbilimciler kükürt dioksitin yanı sıra aynı zamanda silikat parçacıklarından oluşan yüksek irtifa bulutlarının varlığını da belirttiler. Yani temelde çok ince taneli kum bulutlarının olduğunu gözlemlediler.
WASP-107b’nin Gizemli Yapısı Gezegen Oluşumu Hakkında Yeni Bilgiler Sunuyor
Araştırmacılar kum bulutlarının Dünya’da su buharı ve bulutların oluştuğu gibi bir şekilde oluştuğunu, ancak kum damlalarıyla gerçekleştiğini düşünüyorlar. Kum yağmuru damlaları yoğunlaşıp düştüğünde, gezegenin çok sıcak katmanlarıyla karşılaşıyor. Burada silikat buharı hâline geliyor ve tekrar bulut oluşturmak için yukarı taşınıyor.
Belçika’daki Katholieke Universiteit Leuven’den başyazar Leen Decin yaptığı basın açıklamasında, “JWST, olağanüstü bir hızla eşi benzeri görülmemiş bilgiler sağlayarak dış gezegen karakterizasyonunda devrim yaratıyor,” ifadesini kullandı ve şunları ekledi:
“Bu kabarık ötegezegendeki kum, su ve kükürt dioksit bulutlarının keşfi çok önemli bir dönüm noktasıdır. Gezegen oluşumu ve evrimi hakkındaki anlayışımızı yeniden şekillendiriyor, kendi güneş sistemimize yeni bir ışık tutuyor.”
Yeni keşif hakkındaki Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Daha fazla bilim haberi için bizi Google Haberler’den takip edebilirsiniz.
Kaynak: Live Science
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.