Bilim İnsanları Uyardı: Ay Kaynaklarının Kontrolsüzce Sömürülmesi, Geri Dönüşü Olmayan Kayıplara Yol Açabilir

Gökbilimciler, Ay sondalarının kontrolsüzce Ay’a gönderilmelerini, uydu üzerindeki kraterlerdeki buz tutmuş deniz gibi değerli kaynakları tehlikeye atabileceğini öne sürüyor.

Başta NASA olmak üzere birçok devletin uzay ajansı ve özel sektörden pek çok firma, yakın gelecekte Ay’ı kolonileştirmek üzere çalışmalar yürütüyor. Ay’ı, uzayın keşfinde bir tür üs olarak kullanmayı planlayan şirketler ve uzay ajansları şimdiden uydu kaynaklarının geleceği için tehdit hâline gelmeye başladılar bile.

Yakın gelecekteki bazı Ay görevleri, uydu üzerinde inceleme yapmak üzere Ay’a gönderilecek düzinelerce sonda fırlatma planı veriyor. Astrobotic Technology tarafından organize edilen Peregrine adlı ay görevi için ise 8 Ocak 2024’te harekete geçiliyor.

NASA’nın 2.6 milyar dolarlık Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) girişimi büyük ölçüde bu görevi finanse ediyor. Amacı ise Ay’ı araştırmak ve böylece orada kalıcı, yaşanabilir üsler inşa etmek için mineral, su ve diğer kaynakları çıkartmak. Buradan sağlanacak kaynaklar daha sonra Mars’a insanlı görevler için bir sıçrama tahtası olarak kullanılacak.

Öte yandan gökbilimciler, Ay’ı sömürmek için gösterilen bu aceleci tavrın, önemli bilimsel alanlara onarılamaz zararlar verebileceğine yönelik uyarılarda bulundular. Bilim insanları bu çalışmanın yerçekimi dalga araştırmaları, kara delik gözlemleri, uzak yıldızların yörüngesindeki küçük dünyalarda yaşamı saptamaya yönelik çalışmalar ve diğer araştırmaların tehlikeye sokabileceğini öne sürüyor.

Ay Kaynakları Konusunda Acil Çağrı

Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Martin Elvis yaptığı açıklamada, “Konu aciliyet kazanmıştır. Şimdi harekete geçmeliyiz çünkü bugün verilecek kararlar Ay’da gelecekte nasıl davranacağımızı belirleyecek,” şeklinde konuştu.

Bu görüş Arizona Üniversitesi’nden astronom Profesör Richard Green tarafından da desteklendi:

“Ay’da üs kurulmasını engellemeye çalışmıyoruz. Ancak orada sadece bir avuç umut verici alan var ve bunlardan bazıları bilimsel açıdan son derece değerli. Madenlerimizi ve üslerimizi nerede inşa edeceğimize çok ama çok dikkat etmeliyiz.”

Ocak ayının ilerleyen günlerinde Uluslararası Astronomi Birliği tarafından yönetilen ve Green’in başkanlığını yaptığı bir çalışma grubu, gezegenlerarası kaynakların korunmasına yönelik mevzuatın güçlendirilmesi için Birleşmiş Milletler yetkilileriyle bir araya gelecek. Mevcut Dış Uzay Anlaşması, devletlerin gökcisimleri üzerinde hak iddia etmesini engelliyor. Ancak uzay madenciliği ve kaynakların sömürülmesi konusunda bazı açıkların bulunduğu belirtiliyor.

Bilimsel Açıdan Değerli Bölgeler Tahrip Edilebilir

Green, bilim insanlarının karşı karşıya olduğu sorunlardan birisini şu sözlerle tanımladı:

“Milyarlarca yıl önce oluşan Ay’ın birkaç derin kraterinin tabanlarına Güneş ışığı hiç ulaşmamış ve bu yüzden inanılmaz derecede soğuklar. Bu da onları bilimsel açıdan çok değerli kılıyor.”

Green bu bölgelerin yaşam aramak için ideal yerler olduğunu ancak mevcut gözlemevlerinin sınırlarının dışında kaldıklarına dikkat çekti.

Ayrıca bu ışıksız kraterlerin, Ay’ın erken tarihi boyunca başka yerlerde olduğu gibi buharlaşmayan süper soğuk buz şeklinde su içerebileceği de düşünülüyor. Bu durumun da Dünya’daki yaşamın başlangıcına dair de ipuçları verebileceği savunuluyor.

Bu bölgeleri bekleyen tehlike ise Ay’da koloni kuran şirketlerin hedefi hâllerine gelmeleri olacak. Elvis, “Su, Ay’daki insanlar için inanılmaz derecede önemli olacak ancak bilimsel olarak yeri doldurulamayacak yerlerden alınmadığından emin olmalıyız,” şeklinde konuştu.

Green, Birleşmiş Milletler anlaşmasında değişiklik yapmanın uzun zaman aldığına dikkat çekerek bu süreçte Ay’a yönelik görevlerin dikkatle yürütülmesi gerektiğini hatırlatıyor.

Siz bilim insanlarının bu uyarısını ve insanlığın gelecekte Ay’da uygulayacağı politikaları nasıl değerlendiriyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: The Guardian