Mardin’de 1.500 Yıl Önce Yaşamış Bir Anadolu Parsına Ait Kemikler Ortaya Çıkartıldı

Mardin’in Kızıltepe ilçesinde arkeolojik kazı çalışmaları devam ediyor. Roma dönemine ait bir villa kalıntısının bulunduğu bölgede sürdürülen çalışmada, bir kaya mezarında yer alan Anadolu parsına ait çene kemikleri gün yüzüne çıkartıldı.

Kızıltepe’nin merkezine 30 kilometre bir mesafede bulunan Uzunkaya Mahallesi kırsalındaki Hanım Kalesi’nde kazı çalışmaları sürüyor. Kazı çalışmaları Mardin Müze Müdürü Abdulgani Tarkan başkanlığında yürütülüyor. Tarkan’a uzman arkeolog ve sanat tarihçisi Volkan Bağlayıcı ile müze uzmanı arkeolog Mehmet Şan ve araştırma ekipleri eşlik ediyor.

Kazı çalışması Antik Roma’dan kalma bir yapı ile etrafına yayılmış küçük ek yapıların bulunduğu mozaikli bir villanın bulunduğu bölgede yürütülüyor. Şimdi ise bu kır evinin yakınlarında 4 adet kaya mezarı tespit edildi.

Mardin’deki Kaya Mezarında Anadolu Parsına Ait 1.500 Yıllık Kemikler Bulundu

Kaya mezarlardan birisinde ise ilginç bir keşfe imza atıldı. Şimdilerde nesli neredeyse tükendiği düşünülen Anadolu parsına ait çene kemikleri ortaya çıkartıldı. Mezarda ayrıca yaklaşık 10 insana ait kemikler ve başka hayvanlara ait kalıntılar da bulunuyordu.

Yapılan keşif, “Bu, bölgede Anadolu parsına ait bilinen en eski iskelet bulguları,” sözleriyle tanımlandı.

Kazı Başkanı Abdulgani Tarkan, “Kaya mezarın içinde klineler (ölü yatağı) ve klinelerin önünde de sunak (adak adanan ve kurban kesilen dini yapı) yer almakta,” şeklinde konuştu.

Tarkan ayrıca bu durumun çok sık rastlanan bir durum olmadığını, ilk defa bu bölgede kaya mezarda bir ölü yatağı önünde sunağa rastladıklarını kaydetti.

Tarkan ayrıca Anadolu parsının kemiklerine dair şunları aktardı:

“İlk defa bir kaya mezarda Anadolu parsına ait iskelet bulmuş olduk. Bu çok önemli bir gelişme. Anadolu parsı yakın yıllara kadar bölgede yaşamış bir tür. Halen ülkemizde birkaç yerde görülen bir kedi türü. Geçmişte de bu bölgede yaşamış Anadolu leoparının varlığını bu kazıda ispatlamış olduk. Bu, bölgede Anadolu parsına ait bilinen en eski iskelet bulguları.”

Tarkan, Anadolu parsının bölgeyi barınak olarak kullanmış olabileceğini ya da avcılar tarafından avlanıp mezara konduğu/kurban edildiği ihtimalleri üzerinde durduklarını belirtti.

Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve zooarkeolog Doç. Dr. Abu B. Siddiq de yapılan incelemeler sonucunda kemiklerin Anadolu parsına ait olduğunu teyit ettiklerini doğruladı.

Anadolu Parsına Ait İlk Arkeolojik Örnek

Siddiq kemiklere dair şunları anlattı:

“Üniversitenin zooarkeoloji laboratuvarında kemiklerin morfolojik analizi yapıldı. Diş yapısı, 3 dişinin olması, çene yapısının düz olması ve referans örneklerle yapılan karşılaştırmalar sonucu bu çene kemiklerinin Anadolu parsına ait olduğunu kesinleştirdik. Leopara ait kemikler üzerinde kesik izleri var. O kesik izlerinden ve çene yapısından da kesinlikle o döneme ait olduğunu söyleyebiliriz. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da bildiğimiz kadarıyla Anadolu parsına ait herhangi bir yerleşimde kemik bulunmamaktadır. Bu kemikler ilk arkeolojik örnek olarak gösteriliyor. Dolayısıyla bu oldukça önemli ve çok nadir bir arkeolojik kayıt olacaktır. Onun için bu kemikler hakikaten çok heyecan vericidir ve önem gösteriyoruz.”

Siddiq, Anadolu parsının 1980’li yıllara dek nesli tükenmiş bir hayvan olarak bilindiğini ancak son dönemlerde Türkiye’nin doğu bölgelerinde nadiren de olsa görüldüğünü ifade etti.

Siddiq, Anadolu parsının tek başına gezegen bir hayvan olduğunu hatırlatarak göç dönemlerinde 300-500 kilometre kadar hareket edebildiğini aktardı. Araştırmacı sözlerini, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin dağlık kesimi Anadolu parsı için uygun bir habitat,” ifadeleriyle tamamladı.

Uzun süre nesli tükendiği düşünülen Anadolu parsı daha önce Aralık 2021’de uzun zaman sonra ilk defa net bir şekilde görüntülenmişti.

Mardin’deki 1.500 yıllık Anadolu parsı kalıntılarına dair sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, arkeoloji dünyasından daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: AA