Hakan Tunç
Edgar Allan Poe da olsanız telif hakkınızın peşinde koşmak zorunda kalabiliyorsunuz. Poe’nun, yazdığı makaleler karşılığında bir editörden hakkı olan 40 dolarlık telif ücretini istemek için kaleme aldığı mektup, 173 yıl sonra 125 bin dolara satıldı.
Şu an adı klasikler arasında sayılan ve kitapları milyonlarca kopya satan birçok yazar, aslında bu ünü hak ettiği zamanlarda çoğunlukla geçim sıkıntısı çekiyordu. Ancak çoğunun değeri, yazarlar hayatlarını kaybettikten sonra anlaşıldı. Edgar Allan Poe da bu isimlerden biriydi. Çocukluğu ve gençlik yılları hiç kolay geçmemişti. Yazdığı korku öyküleriyle yıllarca okurlara kâbuslar gördürmüş yazar, aslında yaşadığı hayatla zar zor mücadele eden birisiydi.
Şimdi ise sadece telif hakkını istediği basit bir mektup parçasına biçilen değer kalbinizi tekletebilir. Geçen ay çevrim içi bir müzayedede satılan, Poe’nun Philadelphialı bir editörden 40 dolarlık telif ödemesini kibarca rica ettiği el yazısıyla yazılmış mektup tam 125 bin 125 dolarlık bir fiyata alıcı buldu.
Satışı yürüten Boston merkezli müzayede evi RR Auction’ın başkan yardımcısı Bobby Livingston, belgenin mükemmel durumu, içeriği ve ikonik figür hakkında size verdiği değer göz önüne alındığında, Poe’nun en iyi mektupları arasında yer aldığını söyledi.
Livingston, yazılan mektupla ilgili şunları söyledi:
“Burada bir dergi editörüne yazıyor ve temelde para için yalvarıyor. Bu inanılmaz psikolojik gerilim filmlerinin ve ürkütücü hikâyelerin arkasındaki kişi aslında mücadele içindeydi ve anlattıkları belki de etrafındaki kaosla ilgiliydi.”
Edgar Allan Poe İmzalı Duygulandıran Mektup
31 Ağustos 1847 tarihli mektup Philadelphia’da bir avukat, oyun yazarı ve popüler Graham’s Magazine’in editörü olan Robert Taylor Conrad’a hitaben yazılmıştı. Mektupta şu ifadeler yer alıyordu:
“Bıraktığım iki makale hakkında size yazmamın üzerinden bir ay geçti. Fakat sizden herhangi bir cevap alamadığım için, mektubumun size ulaşmadığını veya beni diğer işleriniz arasında unuttuğunuzu düşünüyorum.
Yazdığım mektupta, Philadelphia’da bana olan yardımlarınız için size teşekkür ettikten sonra (şimdi de aynı şekilde içtenlikle teşekkürlerimi sunuyorum), makalelerle ilgili olarak bir cevap bekliyordum. Makaleleri derginin kabulü halinde 40 dolarlık alacaklı olacağımı ve bu miktarı almak için izin istediğimi yazmıştım. Hatırladığım kadarıyla Bay Graham’a 50 dolar borcum vardı ve eski ücretlere göre sayfalar 90 dolar ediyordu.
Size uygun olan en kısa sürede cevap verirseniz minnettar kalacağım.
Sevgilerimle,
Edgar A. Poe”
Mektup Yıllar Sonra Yeniden Ortaya Çıkmış
Mektubun 15 yıl önce Fransa’da birisi tarafından satıldığı ve geçen yıl açık artırmada tekrar ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Ardından mektup tekrar satın alınarak Amerika Birleşik Devletleri’ne geri getiriliyor.
Poe’nun Baltimore’daki gizemli ölümünün 171. yıldönümü olan 7 Ekim’de mektup, isminin gizli kalmasını isteyen bir alıcıya 125 bin 125 dolar karşılığında satılıyor.
Zamanında sadece hakkı olan telif ücretini istemek için Poe’nun çaresizce yazdığı bu mektubun, yüz yılı aşkın süre sonunda uçuk bir fiyata satılması gerçekten inanılmaz gibi geliyor. Polisiye edebiyatın kurucularından sayılan ve gotik korkunun en önemli eserlerinde imzası bulunan Edgar Allan Poe, acaba yaşasaydı bugün bu durum hakkında nasıl bir yorum yapardı?
Sizler mektuba biçilen değer ve telif probleminin 173 yıl sonra bile hiç değişmemiş olması hakkında ne düşünüyorsunuz? Konu hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Inquirer
Üzücü
(20 karakrer sorunu)
Merak ettiğim yazar hakkını alabilmiş mi? Söylemek istemiyorum ama söylemezsem olmaz diye bir durum var ya; eskinin yazarları yazıyor alamıyor şimdinin yazarları ise yazmadan yazacağım diye alıyor. Nereden nereye?
İnsanlar nasıl da acımasız… Zaten yazar zorluk yaşamış,bir de bu mektubu gün yüzüne çıkarıp böyle fiyatlarla satıyorlar. Yazara hakaret gibi bir şey bu.
İyi paraya okutmuş helal olsun.
Türkiye için geçerli değil tabii bu.