Kafkas Halklarının Kadim Anlatılarını Bir Araya Getiren “Kafkas Halk Destanları” Çıktı

Tanzilia Hadjieva tarafından derlenen Kafkas Halk Destanları kitabı Türkçeye kazandırıldı. Eser, VakıfBank Kültür Yayınları tarafından yayımlanıyor.

Tam adı Kafkas Halk Destanları: Karaçay ve Malkarların Nart Destanları olan eser, VakıfBank Kültür Yayınları’nın Edebiyat dizisi kapsamında okurların beğenisine sunuluyor.

Çalışmanın derleyicisi konumundaki Tanzilia Hadjieva, Kafkas kökenli ve Kazakistan doğumlu bir isim. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümü’nden mezun olan Hadjieva, doktora tezini 1980 yılında Karaçay ve Balkar Nart Destanlarının Poetikası başlıklı teziyle gerçekleştirdi. Karaçay-Balkar Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olarak çalıştı. Karaçay ve Malkar halklarının folkloru üzerine çalışmalar yürüttü. Malkar edebiyatının öncülerinden Kazım Meçiev’in anısına Rusya Lermontov Komitesi tarafından hatıra madalyası ile ödüllendirildi.

Kafkas Halk Destanları kitabı toplamda beş ana başlık altında şekilleniyor:

• Nart Hikâyelerinin Başlangıcı ve Nart Kahramanlarının Doğuşu
• Örüzmek ve Satanay
• Sosuruk
• Debet – Alaugan – Karaşauay
• Nart Kabilesi Dünyayı Nasıl Terk Etti?

Kafkas Halk Destanları – Tanzilia Hadjieva (Derleyen) | Arka Kapak Tanıtımı

Güneş’miş Satanay’ın atası,
Ay’mış onu doğuran tatlı anası.
Deniz Teyrisi kaçırmış onu Ay’dan,
Su Jelmauz’muş (su ejderiymiş) onu Ay’dan kaçıranın adı.
Ay da Güneş de onun için tutulmuş,
Onun için titreyip sarsılırmış,
Ay da Güneş de onun için esirgermiş yerden ışığını,
Ağıtlarına yıldızlar toplanırmış.
Ay ve Güneş yeryüzüne yüksek semalardan bakarlarmış
Satanay’ın yerini sorarlarmış.
Hâli nicedir nerededir bulamazlarmış,
Jelmauz’a sormaya yeltenemezlermiş.

Bir halkı tanımak, örf ve adetlerini anlamakta o halkın folkloru, atalarından kalan efsaneleri, şiirleri ve şarkıları önemli rol oynar. Kafkas folklor araştırmaları alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Tanzilia Hadjieva tarafından derlenen Kafkas Halk Destanları, Kuzey Kafkasya’da yaşayan halkların örfüne, kültürüne ve manevi değerlerine ışık tutuyor. Eser, Kuzey Kafkasya halklarını ve özellikle Karaçay-Malkar milletinin manevi değerlerini aydınlatırken okuyucuyu da sürükleyici ve karmaşık bir dünyaya götürüyor. Eserde cesur, kudretli ve onurlu olmak gibi hasletleri kendilerinde barındıran Nartlar, örnek bir millet olarak anılıyor. Destanlarda Nartların da kıskançlık ve aç gözlülük gibi kötü duygulara kapıldığı, bu hislerden dolayı masumiyetlerini yitirdikleri ve bu yitimin de aralarında huzursuzluk tohumlarının yeşermesine sebep olduğu ele alınıyor. Kadim zamanların ve efsanelerin büyülü ve gizemli dünyasının kapısını aralayan elinizdeki bu eser aynı zamanda Kafkas halkları için de öz eleştiri ve ders niteliğinde mesajlar içeriyor.

Toplamda 200 sayfadan oluşan kitabın çevirisini Laura Kochkarova, editörlüğünü Dr. Hatice Kerimoğlu üstleniyor. Kitabın son okuması Dr. Hazal Bozyer tarafından gerçekleştiriliyor. Kapak görseli ise A. Polyakov’a ait. Eser 28 Mart 2022 itibarıyla raflardaki yerini almaya başladı.

Kafkas Halk Destanları hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.