Ethem Yekta Ulaş
Antarktika kıtasında alev alev yanan bir muamma yatıyor: Mount Erebus. Dünyanın en güneydeki aktif yanardağı olan bu devasa dağ, sadece zirvesinden göklere uzanan lav sütunları ve püskürtülen gaz bulutlarıyla değil, aynı zamanda altın tozu saçmasıyla da bilim insanlarını şaşırtıyor.
Buzullar ve dondurucu soğuklarla özdeşleşmiş Antarktika’da düzinelerce volkan bulunuyor. Bunların çoğu Batı Antarktika ve Marie Byrd Land’de yer alıyor. 2017’de yapılan bir çalışmada sadece kıtanın bu bölgesinde 138 volkan tespit edildi. Bunların çoğu uykuda olsa da, Antarktika’daki sekiz veya dokuz volkan aktif olarak kabul edilmektedir. Bunlardan en ilgi çekenlerinin başında ise Mount Erebus geliyor.
3.794 metre yüksekliğiyle Antarktika’nın tacını giyen Mount Erebus, 1841’de keşfedildiğinden beri faaliyet halinde. Zirvesinde kaynayan bir lav gölüne ev sahipliği yapan bu yanardağ, 1972’den beri gözlemcileri büyülüyor. Düzenli olarak gaz ve buhar püskürten ve adını Yunan mitolojisindeki karanlığın temsilcisi olan tanrı Erebus’tan alan Mount Erebus, geçmişte “volkanik bombalar” adı verilen yarı erimiş kayalardan oluşan dev taşlar bile fırlatmış.
Ancak onu en özel kılan şey, püskürdüğü gazların içinde mikroskobik altın kristalleri barındırması. Günde ortalama 80 gram altın tozu saçan Mount Erebus, adeta bir açık hava madeni gibi. Bu altın tozunun günlük değeri ise yaklaşık 6.000 dolar olarak tahmin ediliyor. Değerli tozlar, rüzgarla birlikte 1.000 kilometreye kadar yayılabiliyor.
Antarktika’nın Altın Tozu Saçan Yanardağı 257 Kişiye Mezar Oldu
Ne yazık ki Mount Erebus’un hikâyesi sadece bilim ve altınla sınırlı değil. 28 Kasım 1979’da Yeni Zelanda’dan kalkan bir uçak, sis ve beyaz duman nedeniyle yanardağı göremeyerek dağa çarptı ve bu trajik kazada 257 kişi hayatını kaybetti. Bu olaydan sonra Yeni Zelanda, Antarktika’ya uçuşları durdurmak zorunda kaldı.
Son teknoloji kameraların çektiği fotoğraflar, kazanın sebebini “white out” (kar, tipi gibi nedenlerle dış görüşün bembeyaz oluşu) etkisi olarak açıklıyor. Beyaz kar ve bulutların bir araya gelmesiyle oluşan bu etki, dağın görünmez hale gelmesine ve pilotların kaza yapmasına neden olmuş.
Üzücü bir tarihe sahip olsa da Mount Erebus, altın saçan doğası ve gizemli geçmişiyle bilim insanları için bir muamma olmaya devam ediyor. Bu ateşli dev, insanlığa dünyanın en ücra köşelerinde bile beklenmedik güzellikler ve gizemler barındırabileceğini hatırlatıyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Görülmemiş Keşif: Bilim İnsanları Antarktika’da 1 Milyon Yıllık DNA Örneği İzine Rastladı
Antarktika’da aktif bir yanardağ olması ve hatta altın tozu saçması hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: IFL Science
Jules Verne’nin romanı meğersek gerçekmiş.