Hakan Tunç
Mars yüzeyinin metrelerce altında radyoaktif özellikler taşıyan bir magma okyanusunun bulunduğu tespit edildi. NASA’nın Kızıl Gezegen’i keşfetmek için tasarladığı uzay aracı InSight’tan yeni sismik veriler geldi.
Kızıl Gezegen’in yüzeyinin altındaki sırlar NASA’nın InSight aracı tarafından elde edilen sismik verilerin yeni analizleriyle aydınlatılıyor. Yeni analizlere göre gezegenin derinliklerinde geniş bir radyoaktif magma okyanusu bulunuyor. Bu tabaka kendi Dünya’da bulunmayan bir yapıya sahip.
Analizlerden birinin başyazarı ve İsviçre’deki ETH Zürih’te jeofizikçi olan Amir Khan, The New York Times’a verdiği demeçte, “Bu Dünya’da mevcut değil,” ifadesine yer verdi.
Nature dergisinde yayımlanan iki bağımsız çalışmada ayrıntılı olarak açıklanan magma okyanusu keşfi, önceki hesaplamalarda Mars’ın çekirdeğinin olağandışı büyük ve düşük yoğunluğa sahip olduğu tahminini açıklama imkânına sahip. Bu durum bazı bilim insanlarını ikna etmeyen tartışmalı bir sonuçtu.
Ancak yeni kanıtlar gezegenin çekirdeğinin Dünya gibi küçük ve yoğun olabileceğini ve magma tabakanın gerçek boyutunu gizlediğini gösteriyor. Daha da önemlisi bu bulgular Mars’ın evrim tarihini ve muhtemelen diğer Dünya benzeri gezegenlerin evrimini de sorguluyor.
Mars’ın Radyoaktif Magma Okyanusu Keşfi Gezegene Dair Bilinenleri Değiştirebilir
Bilim insanları 2018’den beri Kızıl Gezegen’deki depremleri tespit etmek için InSight’ı kullanıyorlar. Yıllardır kaydedilen “Mars Depremleri”, gezegenin çekirdeği hakkında bilim insanlarının aradığı düzeyde bilgi vermeyi başaramadı. Kullanılabilir verilerle araştırmacılar çekirdeğin yaklaşık 1.850 km yarıçapında olduğunu tahmin etti ve homojen bir sıvı demir topu olacak kadar yoğun olmadığını öne sürdü. Bunun yerine karışımda karbon, oksijen ve hidrojen gibi daha hafif elementlerin daha büyük bir payı olması gerekiyordu.
Yine de bu sonuç bazı bilim insanlarını tatmin etmedi. Bu hafif elementler ya yaygın magma tabakasının sıcaklığı ya da Güneş’in etkisiyle yıllar önce buharlaşmış olmalıydı. Ancak 2021’in ağustos ve eylül aylarında, büyük bir meteor çarpması tarafından tetiklenen iki büyük sarsıntı, güçlü titreşimleri doğrudan gezegenin merkezine iletti.
Büyük sarsıntılar araştırmacıların Mars’ın iç yapısını aydınlatmak için ihtiyaç duyduğu şeydi. Söz konusu sismik verileri gelişmiş bilgisayar simülasyonlarına beslemek, çekirdeğin yarıçapının 1.690 km olduğunu gösterdi. Bu da çekirdeğin neredeyse saf sıvı demirden oluştuğu anlamına geliyordu.
Mars’taki Yeni Keşif Başka Bir Gizeme İşaret Ediyor
Çalışmanın ortak yazarı ve ETH Zürih’ten gezegen bilimci olan Paolo Sossi şunları söylüyor:
“Bu Mars’ın çekirdeğinin ortalama yoğunluğunun hâlâ biraz düşük olduğu anlamına geliyor. Ancak tipik gezegen oluşumu senaryoları bağlamında artık açıklanamaz değil.”
Ancak bir gizem çözülürken bununla birlikte başka bir gizem ortaya çıkıyor.
Şu anda çorak ve korunmasız olan Kızıl Gezegen, yaklaşık dört milyar yıl önce koruyucu bir manyetik alana sahipti. Bilim insanları Dünya ve diğer yeryüzü benzeri gezegenlerle olduğu gibi, çekirdeğinin kademeli olarak soğumasının, sıvı demirin geri kalanının dönmesine neden olarak bir manyetik alan oluşturduğuna inanıyordu. Ancak eğer magma denizi mevcut olsaydı, çekirdeğin soğuması için çok sıcak olması gerekirdi. Başka bir deyişle Mars’ın manyetik alanından başka bir şey sorumluydu. Şu an itibarıyla bilim insanları bunun var olmasına neyin izin verdiğini hâlâ bilmiyor.
Son olarak Kızıl Gezegen’de toplam 6 saat süren ve büyüklüğü 4.7 olarak açıklanan bir deprem kaydedilmişti.
Mars’taki yeni keşfe dair sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, bu tarzda içerikler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Futurism
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.