Ethem Yekta Ulaş
Uranüs ve Neptün’ün yörüngelerinde yer alan yeni uydular ortaya çıktı. Gökbilimciler, Güneş Sistemi’nin en uzak iki gezegenine odaklanmaya devam ediyor.
Jüpiter ve Satürn’ün ay koleksiyonlarından spot ışıklarını Uranüs ve Neptün’e çeviren gökbilimciler, görüntülenmesi oldukça zor yeni üç uydu daha keşfetti. Yeni gözlemlerle birlikte Uranüs’ün ay sayısı 28’e, Neptün’ünki ise 16’ya çıktı.
Carnegie Bilim Enstitüsü’nden Scott Sheppard liderliğindeki astrofizikçiler, bu sönük gök cisimlerini ortaya çıkarmak için gelişmiş görüntü işleme teknikleri kullandılar. Henüz resmi isimlerini almamış olan yeni uydular bir geleneğe bağlı: Uranian uydusu Shakespeare’in eserlerinden bir isimle vaftiz edilirken, Neptunian uyduları Yunan mitolojisindeki Nereid deniz tanrıçalarının isimlerini alacak.
Yeni keşifler, ay yarışında Jüpiter ve Satürn’ün hâkimiyetine meydan okuyarak gözden kaçan Uranüs ve Neptün’e ışık tutuyor. Bu buz devi gezegenlerin Dünya’dan uzaklığı gözlemleri zorlaştırmakta, onları daha az erişilebilir kılmakta ve bu dış alemleri anlamamızda boşluklar bırakmakta.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Neptün ve Uranüs Gezegenleri İlk Kez Gerçek Renkleriyle Görüntülendi
Yakın zamanda keşfedilen geniş, dış merkezli ve eğimli yörüngelerle karakterize edilen üç uydu, gökbilimciler için bir zorluk teşkil ediyor. Bu yörüngeler, yerçekimi kuvvetlerinin söz konusu uyduları kendi gezegenleri etrafında büyüleyici bir göksel dansa hapsettiği bir yakalama kökenine işaret ediyor.
Yeni keşfedilen üç uydunun en önemli yanı, muhtemelen çok daha fazla sayıda uydunun karanlıklar içerisinde gizlenmeye devam ettiği hipotezini güçlendirmesi. Her üç uydu da geniş, eksantrik ve eğimli yörüngelere sahip. Bu da onları tespit etmeyi zorlaştırıyor. Bu yörüngeler, gezegenin yerçekimi tarafından yakalanan ve onun etrafında garip bir döngü dansı içinde tutulan bir yakalama kökeniyle tutarlı gözüküyor.
Uranüs ve Neptün Yörüngelerinde Tespit Edilen Yeni Uydular Henüz İsimlendirilmedi
Bu üçlü arasında yeni tanımlanan Uranüs uydusu S/2023 U1 öne çıkıyor. İlk olarak Kasım 2023’te Magellan teleskopları kullanılarak tespit edilen uydu, 680 günlük yörünge periyoduyla 8 kilometre çapındaki Uranüs uydularının en küçüğü oldu. Özellikle, yirmi yılı aşkın bir süredir keşfedilen ilk Uranüs uydusu olmasıyla da önem arz ediyor.
Odağı Neptün’e çevirdiğimizde, geçici olarak S/2002 N5 olarak adlandırılan iki uydudan daha parlak olanı 23 kilometre genişliğinde ve 9 yıllık bir yörünge periyoduna sahip. Varlığı 2021’e kadar uzanan gözlemlerle doğrulandı ve yörüngesi 2003’te Neptün yakınlarında tespit edilen bir cisme kadar izlendi.
Subaru teleskobu tarafından ortaya çıkarılan ve geçici olarak S/2021 N1 olarak adlandırılan daha küçük ve daha soluk Neptün uydusu, 14 kilometre genişliğinde ve her 27 yılda bir Neptün’ün yörüngesinde dönüyor. Uranüs ve Neptün’ün uydularının Jüpiter ve Satürn’ünkilere benzerliği, Güneş Sistemi’nin dev gezegenleri arasında ortak bir edinim yöntemine işaret ediyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Satürn’ün Yörüngesinde 62 Yeni Uydu Keşfedildi: Jüpiter Bir Kez Daha İkinci Sıraya Geriledi
Bu uyduların daha büyük cisimlerden kaynaklanmış, ele geçirilmiş ve daha sonra farklı yörüngelere parçalanmış olabileceği gibi teoriler var. Haliyle yeni gözlemler Güneş Sistemi’nin dış bölgelerinde gizlenen gizemleri aramak için sürekli genişleyen astronomi alanında yeni keşifler vaat ediyor.
Sizce Güneş Sistemi’nde daha tespit edilmeyen neler bulunuyor? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Science Alert
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.