Dan Brown ve Margaret Atwood’un da Dahil Olduğu 9.000 Yazardan Yapay Zekâ Kullanımına Dair Açık Mektup

ABD’nin en büyük yazarlık meslek örgütü Authors Guild (Yazarlar Birliği), yapay zekâya karşı harekete geçti.

Aralarında birçok ödüllü yazarın da bulunduğu imzacılar, eserlerinin yapay zekâ tarafından kullanılması durumunda izin alınmasını ve ihlal edilen haklar için tazminat ödenmesini talep eden bir açık mektup yayınladı. İmzacı yazarlar arasında Margaret Atwood, Viet Thanh Nguyen, Dan Brown, Philip Pullman, George Saunders ve James Patterson gibi birçok önemli isimler yer aldı.

Yapay zekâ şirketlerinin yazarların eserlerini izinsiz veya telif haklarını ihlal ederek kullanmasını engellemek için bir mektup hazırlayan ABD’nin Yazarlar Birliği; açıklamasını OpenAI, Alphabet, Meta, Stability AI ve IBM CEO’larına hitaben kaleme aldı.

Yazarlar, Yapay Zekâ Kullanımına Karşı Şirketlere Üç Talepte Bulundu

Açık mektupta belirlenen şartlar şu şekilde sıralandı:

1. Telif hakkıyla korunan materyalin kullanımı için izin alınması.
2. Geçmiş ve süregelen eserlerin kullanımı için yazarlara adil tazminat ödenmesi.
3. Çıktılar mevcut yasalara aykırı olsun ya da olmasın, eserlerin YZ çıktısında kullanımı için yazarlara adil bir ödeme yapılması.

Yazarlar Birliği Başkanı Maya Shanbhag Lang yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Yapay zekâ çıktısı doğası gereği her zaman türetilmiş olacaktır. Yapay zekâ, içine aldığını tekrar eder, yani yazarların eserini kullanır. Yazarların yapay zekâya ‘besin’ verdiği ve onun evrimini etkilediği için paylarını almaları adil.”

Ulusal kitap ödüllü yazar Jonathan Franzen, My Sister’s Keeper’ın yazarı Jodi Picoult ve gazeteci yazar Michael Pollan gibi isimler mektubun 9.000’i aşan imzacıları arasında yer alıyor.

Franzen gelişmelere dair şunları söyledi:

“Yazarlar Birliği, izinleri olmadan verileri, sözleri, resimleri kullanılan ve büyük kârlar elde etmek amacıyla sömürülen tüm Amerikalıların haklarını savunmak için önemli bir adım atıyor. Yani başka bir deyişle, 6 yaşın üzerinde neredeyse tüm Amerikalılar.”

Yazarlar Birliği’nin en son gelir anketine göre, ABD’deki tam zamanlı yazarların 2022 yılındaki -yazma ile ilgili- geliri sadece 23 bin 330 dolar oldu.

“Yapay zekâ teknolojisinin gelişi bu zorlukları daha da kötüleştiriyor. Yazarların – özellikle de azınlık topluluklarının parçası olanların – yıllar, hatta on yıllar boyunca mükemmelleştirmek için uğraştıkları meslekten geçim elde etme olanaklarını giderek daha da zorlaştıracak,” ifadelerine yer verilen Yazarlar Birliği açıklamasının devamı ise şu şekilde:

“Yazarlar mesleklerinden vazgeçmek zorunda kaldıklarında bu sadece yazarlar için değil, hepimiz için ciddi bir sorundur. Çünkü çok daha az sayıda harika kitap yazılır ve yayımlanır. Özgür, demokratik bir kültür, tüm görüş ve seslerin duyulduğu, fikir alışverişinde bulunulan sağlıklı, çeşitli bir ekosisteme bağlıdır.”

Daha Önce OpenAI’a Karşı Dava Açılmıştı

Bu mektup, edebiyat dünyasında yapay zekânın kitap sektöründeki artan kullanımına karşı atılan bir dizi adımın en sonuncusu. Bu ayın başlarında Kuzey Amerikalı yazarlar Mona Awad ve Paul Tremblay, telif hakkı ihlali yaptığı iddiasıyla OpenAI’a karşı bir dava açmışlardı.

Awad ve Tremblay adına açılan dava, “ChatGPT’nin davacıların telif hakkıyla korunan çalışmalarının özetlerini oluşturduğu” ve bunun da yalnızca “ChatGPT’nin davacıların telif hakkıyla korunan çalışmaları konusunda eğitilmesi durumunda mümkün olduğu” savunuldu.

Sussex Üniversitesi’nde fikri mülkiyet hukuku üzerine dersler veren Andres Guadamuz’a göre bu argümanın kanıtlanması kolay değil. Çünkü ChatGPT, kitapları tüketmediği hâlde özetler konusunda “tamamen aynı şekilde” çalışabilir. Makine, kitaplardan çok internet kullanıcılarının kitapları tartıştığı sanal ortamlar gibi telif haklarına tabi olmayan bilgilerle eğitilmiş olabilir.

Yazarların Talepleri Destek Buluyor

Birleşik Krallık’ın önde gelen yazarlık endüstrisi kuruluşu olan Yazarlar Derneği (SoA), hem Awad ve Tremblay tarafından atılan yasal adımları hem de Amerika’daki Yazarlar Birliği’nin mektubunu destekliyor. Birleşik Krallık’taki Yazarlar Derneği’nin başkanı Nicola Solomon, kendisinin ve meslektaşlarının “açık mektubu tamamen desteklediğini” ifade etti.

“İzin, telif hakkı ve tazminat hukuku prensipleri, entelektüel mülkiyet rejimimizin temel taşlarıdır ve her yazarın eserlerini koruyarak onlardan geçimini sağlaması için kritik öneme sahiptir.”

Solomon, yapay zekâ geliştiricilerini etkilemenin “buradaki zorluğun sadece bir parçası” diye ekledi.

“Yeni nesil sistemleri inşa etme yarışı, öncelikle büyük şirketlerin kâr güdülerinden kaynaklanıyor. Yapay zekâ sistemlerinin etik sonuçları karmaşık ve incelenmeye muhtaç. Bu sistemler şeffaf değil, dizginsiz ve düzenlenmemiş durumda.”

Solomon açıklamasına şöyle devam etti:

“Bu konuda tüm hızımızla çalışıyoruz. Üyelerimize danışmanlık yapıyor ve The Creaters’ Rights ve British Copyright Council gibi diğer yaratıcı kuruluşlarla yakın işbirliği içinde ilerliyoruz. Aynı zamanda, sektör, siyasete yön verenler ve teknoloji şirketleri ile görüşmelerde bulunarak ortak bir zemin belirlemeye ve önlemler, düzenlemeler ve zararın karşılanması konularında adımlar atmaya çalışıyoruz.”

Bununla birlikte Birleşik Krallık’taki Yayıncılar Birliği de YZ gelişmelerinin ortasında sektörü desteklemek için bir görev gücü kurduğunu duyurdu.

Google da Davalık Olmuştu

Öte yandan bu mektup Yazarlar Birliği’nin teknoloji şirketlerini göreve çağırdığı ilk metin değil. Yazarlar Birliği 2005 yılında Google’a karşı bir telif hakkı ihlali davası açmış ve ünlü arama motorunun milyonlarca kitabı taramasının “telif hakkı yasasının açık ve küstah bir ihlali” olduğunu iddia etmişti. 2016 yılında ABD yüksek mahkemesinin Google’ın kitap taramasının “adil kullanım” teşkil ettiği ve “Google Books’un önemli kamu yararları sağladığı” konusunda karara varmış ve uzun süredir devam eden anlaşmazlık sona ermişti.

Yazarlar Birliği tarafından yapılan bu açık çağrıyı siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, edebiyat dünyasından yeni gelişmeler için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.

Kaynak: The Guardian