Merak Edilen Soru Cevap Buldu: “Jüpiter Neden Satürn Gibi Devasa Halkalara Sahip Değil?”

Jüpiter’in Satürn gibi devasa halkaları neden yok? Uzun süredir merak edilen bu soru, bilim insanları tarafından cevaplandı.

Güneş Sistemi’nin en büyük iki gezegeni olan Jüpiter ve Satürn, birçok anlamda birbirlerine benziyorlar. Yoğunlukları, gaz tabanlı olmaları ve yapıları ile devasa olan her iki gezegeni birbirinden ayıran en büyük fark ise elbette Satürn’ün eşsiz halkaları. Peki bu halkalar neden Jüpiter’de de yok?

Yeni yapılan bir araştırma sonunda bu soru da cevap buldu. Halkaların Satürn kadar devasa olmayışı, tamamen Jüpiter’in uydularından kaynaklı.

Her ne kadar Jüpiter görsellerine bakıldığında bir halka gözükmese de, aslında var. Fakat gezegenin boyutlarına göre o kadar küçük ki, bu da yapılan gözlemler sırasında neredeyse gözükmemesi anlamına geliyor. Jüpiter’in Galilean uyduları, Satürn’ün çevresinde yaptıkları gibi kaya ve toz disklerinin gezegenin etrafında birikmesini engelliyor.

California Riverside Üniversitesi’nden astrofizikçi Stephen Kane, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

“Jüpiter’in Satürn’ü utandıracak kadar şaşırtıcı halkalara sahip olmaması uzun zamandır beni rahatsız ediyor. Jüpiter söz konusu halkalara sahip olsaydı, bize daha da parlak görünürlerdi. Sonuç olarak gezegen Satürn’den çok daha yakın.”

Jüpiter Uyduları Nedeniyle Satürn Gibi Devasa Halkalara Sahip Olamayacak

Kane ve çalışma arkadaşı UC Riverside’dan astrofizikçi Zhexing Li, Jüpiter’in tarihinin bir noktasında etrafında oluşan dev halkalar olup olmadığını öğrenmek istedi. Bu nedenle Jovian sisteminin yörüngesindeki nesnelerin bir dizi simülasyonunu gerçekleştirdi.

Bu simülasyonlar, Jüpiter’in yörünge hareketini ve Galilean uyduları olarak da bilinen en büyük dört ayının hareketlerini hesaba kattı: Ganymede (Merkür’den daha büyük ve Güneş Sistemindeki en büyük uydu), Callisto, Io ve Europa. Ekip, bu karışıma bir halka sisteminin oluşmasının ne kadar sürebileceğini ekledi.

Bu modelleme sonucunda araştırmacılar, Jüpiter’in Satürn tarzı halkalara sahip hiçbir zaman olamayacağını ve şimdiye kadar sahip olmuş olma ihtimalinin de oldukça düşük olduğunu tespit etti. Stephen Kane, konuyu şu şekilde açıkladı:

“Devasa gezegenler, büyük halkalara sahip olmalarını engelleyen devasa uydular oluşturur. Yaptığımız simülasyonlarda, Güneş Sistemimizdeki en büyük uydu olan Jüpiter’in Galilean uydularının, oluşabilecek büyük halkaları çok hızlı bir şekilde yok edeceğini fark ettik.”

James Webb Uzay Teleskobu ile son çekilen görüntüsü sayesinde Jüpiter’in halkaları az çok belli oluyor. Ancak söz konusu devasa uyduları, kaya ve toz parçacıkları dışında daha büyük bir halka oluşumuna hiçbir zaman olanak tanımayacak.

Jüpiter’in Satürn gibi halkalarının olmayışı konusunda sizler neler düşünüyorsunuz? Sizce yapılan çalışma tatmin edici bir cevap verdi mi? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilirsiniz.

Kaynak: Science Alert