Devrim Beyaz
Türkiye’nin Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüş tek yazar olan Orhan Pamuk hakkında, İlber Ortaylı tarafından geçmiş zamanda yapılmış bir açıklama yeniden gündeme geldi. Ortaylı, Pamuk’un Türkçesinin bozuk olduğunu ve kitaplarını öğrencilerine tavsiye etmediğini açıkladı.
Pamuk, geçen günlerde liselerdeki edebiyat eğitiminin kendisine katkısının sıfır olduğunu dile getirmiş, bu konuşmayı içeren video sosyal medyada viral olmuştu. Yazar kimi çevrelerce haklı bulunurken bazıları da Pamuk’a eleştirilerini dile getirmişti.
Şimdi ise İlber Ortaylı’nın 2019 yılındaki bir konuşmasından kısa bir kesit yeniden gündeme getirildi. HSN Tarih programının video kaydında Ortaylı, Pamuk’un Türkçesini eleştiriyor.
İlber Ortaylı, Orhan Pamuk Hakkında: “Merak Ediyorsanız İngilizcesini Okuyun”
Ortaylı’nın Orhan Pamuk hakkında yaptığı açıklama, bir yanda Elif Şafak’a, bir yanda Genceli Nizami’ye kadar uzanıyor. Ortaylı şunları aktarıyor:
“Bizim Nobel alan yazarımızın Türkçesini ben okutamıyorum. Ben talebelerime bu romanı okuyun demiyorum. Okumayın diyorum. Orhan Pamuk tavsiye etmiyorum çünkü olmaz. Türkçesi bozuk. Eğer merak ediyorsanız İngilizce okursunuz.
“İngilizceye çeviren Victoria Holbrook diye bir arkadaşımız. Amerikalı. Aktörün kızı. Türkçesi çok hoştur, Farsça da bilir. İstisnai bir Amerikalıdır. Edebiyatçıdır. O çevirmiş. Zaten daha sonra yazar onunla geçinemedi. Ama ilk çeviriyi o yaptı ve New York ödülü aldı. O tamir etti tabii text’i. Onlar tamir ediyorlar çevirirken.
“İtalyancaya çeviren de yine bizim arkadaş. Giampiero Bellingeri. O da öyle Farsça, Türkçe bilir. O da öyle metni tamir ediyor.
“Mesela Elif Şafak diyorsun, İngilizce yazıyor kız. Türkçe bilmiyor. Bu Türk yazarı sayılmaz. Türk’tür tabii ama Türk yazarı sayılmaz. Mesela Genceli Nizami vardır. Kendi de Türk’üm der, Orta Çağlarda. Fakat o bölgenin adamlarının da söylediği gibi, o bir Türk şairi değildir. Doğru. Türk şiiri yok adamda. Bir beyit bile söylememiş. Bir beyit yok Türkçe.
“Olabilir böyle insanlar. Türk yazarı falan değil. Nobel alırsa “aferin” falan dersin ama bunla övünmeyin. Türkçe bilmiyor. Lisanınızı bilmek için başka dilleri bilmek zorundasınız ki üslup geliştirirsiniz.”
İlgili sohbetin geçtiği açıklamayı hemen aşağıdan izleyebilirsiniz.
İlber Ortaylı bu konuda haklı mı? Sizin görüşleriniz neler? Kayıp Rıhtım Forum yorumlarında bizimle paylaşabilirsiniz.
Belki linç edecek arkadaşlar çıkabilir ama iki yazarı ben de okuyamıyorum maalesef. Bu denli sert eleştirmek gerekir mi bilmiyorum ama bir noktada haklılık payı olduğunu düşünüyorum. İçerik, öykü, konu güzel olsa da bu yazarın dili güzel kullandığını gösterir mi? Örneğin yabancı bir kitap konu bakımından güzel olsa da çevirisi yeterince iyi olmayabiliyor. Anlatma kabiliyeti yoksa ama konusu gerçekten ilgi çekiciyse bu kitaba iyi diyebilir miyiz? Yani zaman zaman yahu konu çok güzel de yazar tam anlatamamış, bu kitabı falanca yazsa tadından yenmezdi, dediğimiz olmuyor mu? Benim oluyor.
Ya adam zaten yazar kötü dememiş Türkçe’si kötü demiş ben de katılıyorum kötü evet.
Orhan Pamuk güzel Türkçe’siyle ünlü bir yazar değil ama işte. Olayı bu değil yani.
İlber Hoca’ya katılırım, okumayın demesine katılamam.
Peki, Türkçesi kötü olan bir yazar kötü yazar mıdır, iyi yazar mıdır?
Ödüllere gelirsek zaten bence bunlar hep siyaset. Önemsemiyorum.
Kötü de olabilir iyi de. Bence Orhan Pamuk iyi bir yazar mesela. Nobel’lik mi değil tabi ki ama iyi bir yazar.