Harvard’da Dünya Edebiyatı Haritaları Sergisi

Harvard Üniversitesi’ndeki Houghton Kütüphanesi’nin ev sahipliği yaptığı Sınırlar: Edebi Harita Çizimleri isimli sergide J.R.R. Tolkien, Ursula K. Le Guin, Lewis Caroll gibi usta isimlerin de haritalarının bulunduğu 60’dan fazla harita ziyaretçilerin beğenisine sunuldu.

Serginin ilginç haritalarından biri, Alice Harikalar Diyarında eseriyle dünya çapında üne kavuşan Lewis Caroll’a aitti. Caroll’ın Snark’ı Avlamak isimli şiiri için çizdiği harita dikdörtgen bir çerçeve üzerinde, birkaç uyarı notu ve yönlerden oluşuyor. Hayal gücünü kimsenin kolaylıkla sorgulayamayacağı bir isim olan Lewis Caroll’ın böyle bir haritasıyla karşılaşmak bazı kişilerde tam tersi bir etki yaratabilir. Ama kim bilir Caroll bu haritayı çizerken ne yollar, ne dereler, ne şelaleler hayal etti ve belki de; kafasında canlanan bunca fikri kâğıt üzerine dökemeyeceğini düşünerek basit bir haritayla yetindi.

Sergideki her harita, elbette Lewis Caroll’ınkisi kadar sade değildi. 18’inci yüzyılda yaşamış ve İspanya Kralı III. Carlos’a da bir süre hizmet etmiş olan kartograf Tomás López’in, Cervantes’in dünyaca ünlü eseri Don Kişot için çizdiği harita adeta bir İspanya beşeri haritası. Haritanın her çizgisinden ustalığını belli eden López, zorlu yolcuklarında Don Kişot ve Sancho Panza’nın kaybolmaması için elinden geldiğince yardımcı olmaya çalışmış gibi. Haritayı incelediğinizde İspanya topraklarının neresinde hangi dağ, hangi dere varmış en ince ayrıntısına kadar görebilirsiniz. Dünya edebiyat tarihinin ilk romanına da böylesine bir harita yakışırdı zaten.

Serginin bir diğer dikkat çeken haritası da Marvelous Land of Oz çizimiyle Frank Baum’a ait. Eser, fantastik edebiyatın başyapıtlarından biri olan Oz Büyücü’sünün devam kitabı. Sergide haritanın ilk versiyonu yer alıyor. Belki de bu yüzden haritada bazı terslikler mevcut; doğu ve batı yönleriyle, Munchkin ve Winkie ülkelerinin konumları yer değiştirmiş vaziyette. Yazarın çiziminde kullandığı renkler tam anlamıyla bir “Oz” havası yaratıyor.

Bu yılın başında aramızdan ayrılan, fantastik ve bilimkurgu edebiyatının kraliçesi olarak anılan Ursula K. Le Guin’in Yerdeniz serisi için Ruth Robbins tarafından 1968’te çizilen ilk harita ve illüstrasyonlar da sergide kendine yer bulanlar arasındaydı.

16 Ocak’ta başlayan sergi 14 Nisan’da sona erdi.

Serginin ev sahipliğinin yapan Houghton Kütüphanesi bu tarz sergilere yabacı değil. Kütüphanede her sene dokuz farklı sergi yapılıyor ve temaları da buna bağlı olarak değişiyor. 1942’de kurulan kütüphanede, hem yerli, hem dünya edebiyatına ait birbirinden değerli eserler bulunuyor. Kütüphane hakkında daha fazla bilgi edinmek ve diğer sergilere göz atmak isterseniz kendi sitelerine bir göz atabilirsiniz.

Yaklaşık 3 ay süren bu sergi gibi ülkemizde de buna benzer sergiler görebilmek dileğiyle.