The Power of the Doctor: Doctor Who Özel Bölüm İncelemesi: Gelecekten Beklentiler Neler?

Doctor Who 13. Sezon The Power of the Doctor bölümü ile sona erdi. Final ve bugüne kadar geçen süreç hakkında detaylı bir inceleme ile sizlerleyiz.

Doctor Who dizisi, 4 yıllık Chris Chibnall ve Jodie Whittaker dönemine The Power of the Doctor özel bölümüyle veda etti. Gelin özel bölüm başta olmak üzere Doctor Who’nun son yılları ve geleceği hakkında konuşalım!

Doctor Who 13. Sezon “The Power of the Doctor” İncelemesi

Karanlık Dönemler

Kayıp Rıhtım içinde arattığımda en son 11. sezon için bir inceleme yazdığımızı gördüm. Neredeyse dört yıl önce. Sonrasında, haberler düştükçe girmiş, dizinin kendisiyle ilgili neredeyse hiç konuşmamışız. Sanırım sadece bu bile durumun ne kadar kötü olduğunu açıklıyor. Jodie Whittaker’in ilk bölümlerinde yeni bir Doctor Who dönemine haftalık şahitlik etmek istemiş, iki ay dolmadan vazgeçmişiz.

Haksızlık etmeyeyim, Doctor Who’nun karanlık dönemleri Chris Chibnall ve Jodie Whittaker ile başlamadı. 2010’da dizinin başına geçen Steven Moffat’ın son yılları kimi hayranlarca eskiye oranla düşük yorumlanıyordu. 2013’te, dizinin 50. yılında The Day of the Doctor ile Moffat dönemi zirvesine ulaşmış, sonra da 3 sezon süren bir gerileme dönemine girmişti. Moffat, artık dizinin sürekli ihtiyaç duyduğu yeni kan değildi. O dönem, Peter Capaldi’nin muhteşem oyunculuğuyla taşındı.

Chris Chibnall ve ardından Jodie Whittaker duyurulduğunda hisler karışıktı. Zaman Lordu’nun farklı bir cinsiyet taşıması kimi kesimlerce tartışılırken yapımın başına kendisini bilimkurgu alanında kanıtlamamış bir başyazar, Chris Chibnall projenin başına getirildi.

Chibnall’ın dizinin başında olduğu 31 bölümü tek bir kelimeyle özetlemem gerekirse bu “İş” olurdu. Chris Chibnall, 4 yıl boyunca işini yaptı. BBC’nin üst katlarından kendisine dizi modern, renkli, eğlenceli, aile boyu izlemeye uygun, progresif, güvenli olsun dendi. Chibnall da patronlarının direktiflerini harfiyen yerine getirdi. Broadchurch izleyenler Chibnall’ın yukarıda saydıklarımdan hiçbirisi olmayan, devlet kanalı olarak koruması gereken bir üne sahip BBC’nin boyundurukları dışında bir diziyi ne güzel yazabileceğini biliyor.

Doctor Who en iyi dönemlerini o BBC üstlerinin bazen göz yumduğu, bazen sert şekilde karşı çıktığı gri hamlelerle yakaladı. The Family of Blood’da iyilik timsali olması gereken Doktor’un zalimliği karakteri rol model alması gereken çocuklarda şaşkınlık yaratsa da üst seviye bir bölüm ortaya çıkarttı. River Song’un entelektüel seksapalitesi yapımı aileyle izlemeyi zorlaştırırken neden Doktor’un nikâh kıyacak kadar âşık olduğu tek canlı olduğunu gözler önüne serdi. Örnekler çok ve Chibnall dönemi hariç her sezonda bir takım elbiseliyi kızdırmış kumarlar oynandı, kazanımlar yaşandı.

Chibnall döneminden eleştirmek ya da övmek için elime gelen bir şey bile yok. Başyazar için Doctor Who sadece bir “iş”ten ibaret olunca, hiçbir yanı kayda değer olmuyor. Yazdığı üç sezon haşlanmış tavuk yemek tüketmek gibi. Evet, karnın doyuyor ama hiç keyif almıyorsun. “Jodie Whittaker nasıl bir Doktor’du?” sorusuna verecek cevabım yok benim; 31 bölümde neredeyse hiç göremedim kendisini. Eline verilen senaryoyu mümkün olan en iyi şekilde oynadı, o kadar.

Doctor Who’nun Kötü Olmak İçin Bir Bahanesi Yok

Bir dizinin Doctor Who olmak için tek bir unsura ihtiyacı var. Kendisine Doktor mahlasını seçen bir uzaylı başkarakter olmak zorunda. Bitti. Bir dizi bu tek kriteri karşılıyorsa Doctor Who’dur. En iyi bölümlerden olan Blink, “başkarakter” kısmını bile karşılamıyor. Dizide kendisine Doktor mahlasını seçen bir uzaylı var, başkaraktere birkaç sahnede yardımcı oluyor sadece. Bu cümle dışında, Doctor Who yazar ne isterse o olabilir.

Doktor nasıl bir karakter? Eğlenceli, gücünü iyiliğe kullanan, asla kimseyi öldürmeyen, enerjik bir karakter mi? Hayır değil. Savaş Doktor’u bunlardan hiçbirisi değildi. Doktor, yazar nasıl isterse öyle bir karakter. Doktor’un geçmişinde ne yaşandı? Zaman Savaşı? Hayır yaşanmadı, yazar önce yaşandı dedi ve sonra yaşanmadı dedi. Doktor’un geçmişinde yazar ne isterse o yaşandı. Doktor dışarıdan bir polis kulübesine benzeyen zaman makinesinde, yanında dizinin yayınlandığı yılların Birleşik Krallık topraklarında doğup büyümüş genç bir kadınla birlikte mi yolculuk ediyor? Hayır! Bu kriterlerin her birisi bir dönem dizinin yazarı bunu yapmak mümkün olan en iyi Doctor Who bölümünü/sezonunu ortaya çıkartacağına inandığı için denklemden çıkartıldı.

Chris Chibnall ise yukarıda saydıklarım ve Doctor Who’yla ilgili diğer pek çok klişe Doctor Who’nun temel unsuruymuş zannettiği için hiçbirini çıkartamadı. 60 yıldır devam eden bir dizide birkaç kural çiğnemeden kendi hikâyeni yazacak yerin kalmaz. Whittaker’ın Doktor’u kadın olması dışında kendine has hiçbir özelliği olmadan üç sezon sürdürdü. Mandip Gill hafızalarda tek bir sahne, replik bırakmadı.

Durumun vahametini şöyle de belirteyim; Yaz dizi boyunca bir Doktor’un yayınlanan bütün maceralarında yanında olan tek yoldaş. 13, Yaz ile başladı Yaz ile bitti. Bir insanın ömrünün dört yılını ara vermeden evrenin ve zamanın her bir köşesini gezerek geçirip öncesinde olduğu aynı insan olması mümkün mü? Kötü bir yazarın elindeyse mümkün.

Bu “iş” mantalitesi sadece yazarla kısıtlı değil elbette. 31 bölüm boyunca A Good Man Goes to War kadar sinematik kamera kullanılan tek bir sahne, I am The Doctor ya da Vale Decem kadar tüyler ürperten tek bir müzik notası yok. Chibnall’ın kamera arkası ekibi tamamen işini ruhsuz kurumsal yeterlilik ilkeleriyle yapıp maaşını alma niyetinde insanlardan oluşuyor.

The Power of the Master

Chibnall ve Whittaker döneminin tek göze çarpan tarafı, Sacha Dhawan’ın The Master’ı. Chibnall’ın diğer her sınavdan kalıp Master için mükemmel bir yazarlık yaptığı düşünülmesin. Hem sinema, hem televizyonda kötü karakter yazmak daha kolaydır.

Özellikle kötü bir yazar, iyi karakterini iyiliğini bulandırmadan ilgi çekici yapmakta çok zorlanır. Kötü karakterler ise sadece kötülük yaparak bile seyircilerin ilgisini çeker, basit bir sıra dışılık merakından ibaret bu. Hele bir de kötü karakterinin akıl sağlığı yerinde değilse; yapacağı herhangi bir şeyde mantık aramaya bile gerek kalmaz! Yazar istediği gibi at koşturur ve oyuncusuna da, “The Dark Knight’taki Joker gibi bir şeyler yapman yeterli,” dese istediği performansı alacaktır.

Chibnall’ın Doctor Who ana hikâyesinde yaptığı tek değişiklik Master ile Doktor arasındaki ilişki dinamiklerinde. Geçmişte Master her zaman Doktor’a sevgi mi nefret mi duyduğundan emin olmayan, bütün planlarını bir noktada Doktor’un sevgisini, arkadaşlığını, onayını, hayranlığını ve takdirini kazanmak için uygulayan; başaramadıkça da, planları yaparken dahi içten içe başaramayacağını bildiği için her zaman planın içine Doktor’u incitecek bir detay koyup reddedilişinin acısını can yakarak çıkartan çok yönlü bir karakterdi.

Alttaki görsel ile sonraki görsel arası 13. Doktor dönemi için ciddi spoiler barındırıyor.

Chibnall Master’ı bu nefret-sevgi ikilemini aşmış: Master, Doktor’dan nefret ediyor. Öğrencilik yıllarından beri gölgesinde kaldığı, kıskançlık beslediği Doktor aslında bir Zaman Lordu bile değil; The Timeless Child. Hayatını adadığı, “Doktor mu daha üstün ben mi?” yarışması başından beri hileli, Doktor çok daha büyük bir canlı, kendisinin bile var olma sebebi. Bu bilgiye haiz olunca da teraziler yıkılıyor, aklını tamamen kaybediyor ve Doktor’u öldürüp yarışmaya kesin bir son vermek tek arzusu.

Formülden bu ufacık çıkış için Doktor’un bütün geçmişi yeniden yazılmış olsa da önemli değil. The Timeless Child hikâyesi bir sona bağlanmadı. Ya yeni yazar tarafından daha iyi bir şekilde bağlanacak, ya da tamamen yok sayılacak (Zaman Savaşı gibi). Master ise, yeni karakterini sergileyecek alan bulamıyor. Doktor Gallifrey’e Master bütün gezegeni yaktıktan sonra gidiyor, yıkımdan başka bir hedefi olmayan, saf kötü Master’ı izleyemiyoruz!

Bütün Chibnall dönemine kuş bakışı baktıktan sonra, sadece bu bölüm üzerine bir paragraf yazmak istiyorum. Önceki bölümleri izler izlemez hafızamdan sildiğim için, kusuruma bakmayın, spesifik örnek veremiyorum.

The Power of the Doctor, ikinci yarısıyla keyif aldığım bir bölüm olsa da, ilk 40 dakikası Chibnall vasatlığının başarılı bir örneği. Master’ın Rasputin olmasının ne gereği vardı? Bir Dalek bütün kurallarını çiğneyip ırkına ihanet edebilecek hür iradeye nasıl ulaştı? Graham Bolivya’da bir volkana nasıl gitti? Flux’ta Dünya hariç neredeyse tamamen yok olan Evren, şimdi nasıl var? Chibnall döneminde sormaya cüret ettiğiniz her soru gibi bunların da hiçbirinin cevabı yok. Bir de, Doktor’un Gücü yolculuklarında edindiği arkadaşlarıymış. Tıpkı bütün Doktor’ların bir araya gelip Gallifrey’i kurtardığı gün Doktor’un Günü ve Doktor’un rejenerasyon geçirdiği zaman Doktor’un Zamanı olduğu gibi…

Doctor Who: Geçmiş Günler Gelecek

BBC beyaz yakalıları bir sözünü iki etmeyen bir başyazarın reytinglere etkisini gördükten sonra çözümü geçmişe dönmekte bulup koltuğu yeniden Russel T Davies’e verdi. Dizinin en büyük, en görkemli, en ihtişamlı zamanlarına imza atan Davies de, biraz meta da olsa etkisinin olduğu ilk andan beri bana olumlu mesajlar veriyor.

Davies’in ikinci döneminden yıllar önce sunduğu bir fikir var: Doctor Who Sinematik Evreni. Bence mükemmel bir fikir. Kendisi, sinematik evrenler henüz daha dünyamıza gelmemiş, MCU iki Iron-Man bir Hulk filminden ibaretken Torchwood ve Sarah Jane Adventures ile aynı hikâyeyi birden fazla medyada anlatma cüreti göstermişti.

Şimdi de, “11. Doktor ile 12. Doktor’u bir araya koy ve 6 bölümlük bir dizi yap.” kadar basit ve göz önünde bir fikrin bile ne kadar dâhiyane olduğunun farkında. Kendisiyle birlikte bu plana uygun bir yeni Doktor da getirdi.

Ncuti Gatwa hem Doktor olarak harika işler çıkartabilecek bir isim hem de ünü ve dolaylı olarak egosu kendisi ana diziyi göğüslerken yan yapımlarda Eccleston, Tennant, Smith, Capaldi gibi isimlerin boy göstermesinden kırılmayacak kadar küçük. Bu kadar genç ve tanınmayan bir ismi Doktor yapmak ve o Doktor’un gelmiş geçmiş en iyisi olmasını sağlamak da, Russel T Davies’in David Tennant’la birlikte hâlihazırda başardığı bir şey!

Dahası, dizinin uluslararası yayın hakları Disney+’a geçti ve Sinematik Evren yapma işini kotarabilmiş tek şirketle birlikte çalışacaklar. Bilmiyorum daha muhafazakâr hayranlar ne düşünüyor ama bana sorarsanız şu an yapbozun bütün parçaları bir arada. Büyük ölçekli, yüksek bütçeli ve iyi yazılmış bir Doctor Who izlemek için gereken her şey hazır.

Davies’in Sinematik Evren planladığını biliyorduk evet ama bu kadar erken başlayacağını hiç düşünmüyordum. David Tennant’ın 14. Doktor, Ncuti Gatwa’nın 15. Doktor olması da benim geleceğe umutla bakmak için ihtiyacım olan son hamleydi.

Davies’in beklenmedik sonları ve kuralları büken ama asla ayakları yere basan bir açıklama yapılmadan geçiştirilmeyen rejenerasyonları geri geldi. 2023 Kasım’ında da, tam 13 yıl önce yine 3 bölümlük sonla veda ettiğimiz Doctor Who 3 bölümlük bir başlangıçla gelecek. Yıllardır ilk kez bir sonraki Doctor Who bölümünü iple çekiyorum. Allons-y!

Sizin Doctor Who’nun son yıllarıyla ilgili düşünceleriniz neler? Chibnall döneminden memnun kaldınız mı? Davies için beklentileriniz ya da endişeleriniz var mı? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.