Konuk Yazar
Avni Doshi ile Yanık Şeker romanı üzerine keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.
2020 Booker finalisti, Guardian, Economist, Spectator, NPR Yılın Romanı ve 2021 Women’s Prize Adayı olan Yanık Şeker Deniz Erkaradağ çevirisiyle April Yayıncılık’tan geçen aylarda çıktı.
Romanın başrolünde bir anne ve bir genç kadın var. Rollerin sürekli değiştiği bir yüzleşme oyunu, bir aşk ve ihanet hikâyesiyle karşı karşıyayız. Avni Doshi ile Türkçede yayınlanan ilk romanını konuştuk.
Söyleşi: Gamze Çoban
Yanık Şeker’i (Burnt Sugar) yazarken nelerden ilham aldınız?
Birçok şeyden ilham aldım: Zamanla şekillenen hafıza ve onun parçalanmasından… Sanattan ve bir sanatçı olmanın ne anlama geldiğinden… Kendini bulmanın bir tür sanatsal üretim olabileceğinden… Ayrıca kadınlardan ve birbirleriyle olan ilişkilerinden ilham aldım. Dahası onların eril bakış açısı dışında kendilerini hayal edip edemeyeceklerinin izini sürdüm.
Romanın öncesinde başka bir adı vardı fakat değişti. Bir yazar olarak bir kitaba isim bulmak sizin için zor mu?
Çok zor! Önceden kitabın taslaklarında uygun olduğunu düşündüğüm bir çalışma başlığım vardı ama daha sonra uygun bir isim gibi gelmedi aklıma. Romanı bütün olarak görmek ve ona uygun iyi bir başlık hayal etmek benim için oldukça zordu. Bu konuda editörüm Hermione Thompson’a güvendim. Yanık Şeker’i o önerdi ve gerçekten çok beğendim.
Avni Doshi: “Bana Doğru Geleni Keşfetmek için Yazıyorum”
İlk romanınızın Booker Ödülü finalisti olması size nasıl hissettirdi?
Romanımın Booker için aday gösterilmesi inanılmazdı. İlk eserim için daha iyisini hayal edemezdim. Kitap, COVID döneminde piyasaya sürüldü ve yeni yazarların okuyucularla iletişim kurması oldukça zordu. Booker adaylığı, kitaba büyük bir ivme kazandırdı ve diğer finalistlerle birlikte olmak beni çok heyecanlandırdı.
Sanat geçmişinizin yazma sürecinizi nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz?
Kendim bir sanatçı değilim ancak sanatçılarla ve sanat dünyasıyla çok zaman geçirdim. Sanat tarihini üzerine çalıştım ve bir eserin nasıl oluşturulduğu, bir fikrin nasıl şekil aldığı benim için tek kelimeyle büyüleyici. Romanın ana karakteri Antara bir sanatçı ve dünyayı anlamlandırmak için sanatını kullanıyor.
Benim için de bir bakıma yazmak, kelimeler aracılığıyla kendime bir netlik bulma yolu.
Yanık Şeker’in aynı zamanda filmi çekiliyor. Bunu ilk duyduğunuzda nasıl hissettiniz? Endişeleriniz var mı, senaryo sürecinde ne kadar yer alacaksınız?
Yanık Şeker’i bir film olarak hayal etmek beni gerçekten heyecanlandırıyor. Genel olarak bir filmin nasıl yapıldığı hakkında çok fazla bilgiye sahip olmadığım için kitaptan filme olan bu yolculuk bana biraz muğlak geliyor.
Kitabın yayımlanması ve herkesin erişimine açık olması sebebiyle her okuyucunun kendi yorumunu oluşturacağını ve eserin kendi anlayışını kazanacağını düşünüyorum. Filmde de benzer bir durumun yaşanacağını hissediyorum. Yönetmen ve senaristler, sinematik olarak neyin mümkün olabileceği konusunda kendi hayal güçlerine sahipler. Roman onlara sadece bir başlangıç noktasını sunacaktır.
Romanınızı yazarken herhangi bir baskı hissettiniz mi?
Bilindiği gibi, tüm dünyada ve kültürlerde anne-kız ilişkisi zor bir konu. Belki de tamamen beklentiden uzak bir şekilde yazdığım için hiçbir baskı hissetmedim çünkü bir beklenti ile okuma yapan geniş bir okur kitlesine sahip değildim. Dahası kitabımın hiç yayımlanmamasını da gerçekçi bir ihtimal olarak görüyordum. Bir bakıma, kendimi tatmin etmek ve bana doğru geleni keşfetmek için yazıyordum. Özgür hissediyordum. İlk romanlarını yazan pek çok kişi için bu aynıdır sanırım. İlerleyen kitaplarda süreç biraz değişiyor çünkü bir izleyici kitlesi var artık ve onları hayal kırıklığına uğratmayı hiç kimse istemez.
Farklı Diller ve Hissettirdikleri
Türk yazarlar için en azından uluslararası arenaya yönelik bir şeyler yazıyorlarsa Türkiye’den kimi zaman oryantalist sahneler koymak, ülkenin siyasi arka planını vermek gibi büyük beklentiler çoğunlukla oluşuyor. Yazım sürecinizde böyle bir şey hissettiniz mi?
Hayır, pek değil. Ben asıl olarak nasıl katmanlar oluşturabileceğimi düşünüyorum. Karakterler arasında, bireyler arasında ve dünyalarında karşılaştıkları yüzeyler arasında, anlatıcı ile okuyucu arasında bir yakınlık oluşturmak üzerine odaklanıyorum. Siyasi ya da kişisel her ayrıntı da bu yakınlığa destek olmak amacıyla eserde yer aldı.
Özellikle Türkçe gibi farklı dillere çevrilmek size nasıl hissettiriyor?
Bu olağanüstü ve aynı zamanda tuhaf bir durum çünkü çeviriyi asla okuyamayacağım, romanın diğer dillerdeki sesini hiçbir zaman bilemeyeceğim. Romanıma inanan ve onu kendi izleyicilerine ulaştıran tüm yayınevleri ve çevirmenlere minnettarım.
Ülkemizi ziyaret etme şansınız oldu mu? Türk edebiyatına aşina mısınız?
Sondan başlayarak cevaplayayım. Elif Şafak ve Orhan Pamuk’u okudum, daha fazlasını da okumak isterim. Anne olduktan sonra yeterince okumuyor gibi hissediyorum. Öte yandan gençken bir kez İstanbul’a geldim. Ailemle beraberdik ve şehrin güzelliği bizi büyüledi. Yakın zamanda yine gelmeyi çok isterim. Çocuklarımı da benimle beraber getirebilirim.
Sizler de Avni Doshi ve yeni kitabı Yanık Şeker ile ilgili yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, yeni içerikler için bizi Google Haberler’den takip edebilirsiniz.
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.