Devrim Beyaz
Kültür sanat dünyasında hareketli dakikalar yaşanıyor. Sabit fiyat yasası kitap sektörü için de kanun haline gelebilir. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin uzun süredir talep ettiği bu değişikliğin önümüzdeki sonbahar yasalaşacağı ileri sürüldü.
Kitap fiyatlarının kitabevlerinde etiket fiyatından, dijital satış sitelerinden ise indirimli olarak satıldığı dönemin sonu geliyor olabilir. Sabit fiyat yasası ile birlikte hem rafta hem de dijital ortamda kitap için tek bir satış fiyatı belirlenecek. Böylece dijitalde yaratılmış olan rekabet ortamıyla fiziksel mağazası bulunan kitabevlerinin de adil şekilde mücadele edebilmesi hedeflenecek.
Son dönemlerde gerek zincir kitap satış mağazaları, gerekse bağımsız kitabevleri internet satış sitelerindeki indirim oranlarının yüksekliği ile rekabet edemediklerini ifade ediyordu.
Sabit Fiyat Yasası Nedir?
Beraberinde pek çok tartışmayı birlikte getiren sabit fiyat yasası, kısaca şu şekilde işliyor: Yayınevleri, net bir etiket fiyatı belirliyor. Buna göre hem sanal hem de fiziksel mağazalar, kitapları belirlenen fiyatın daha altında satamıyorlar. Bazı ülkelerde bu yasa, yalnızca kitabın yayın tarihinden itibaren belli bir süre (örneğin Almanya’da 18 ay) geçerli oluyor. Kimilerinde ise etiket fiyatı büyük oranda kalıcı oluyor. Bu sayede çevrim içi kitap satış sitelerinde karşımıza çıkan ve fiziksel mağazaların rekabet edemediği koşullar eşitlenmiş oluyor. Bilindiği gibi fiziksel mağazaların dükkân kirası, mağaza çalışanı, depolama gibi çeşitli kalemlerdeki giderleri; dijital ortamda aynı oranda bulunmuyor. Çevrim içi mağazalar, dağıtım kalemini de aradan çıkartabildiğinde “çok ciddi indirim oranları” ile müşteriye ulaşabiliyor.
Editör, yayın danışmanı ve yazar ajanı Mürsel Çavuş, Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda uzun süredir çeşitli odaklarca dile getirilen kitap sektöründe Sabit Fiyat Yasası için harekete geçildiğini duyurdu.
Kitap Sektöründe Sabit Fiyat Yasası Ekim – Kasım Aylarında Çıkabilir
Doğan Holding’in, Emek Dağıtım ve Kırmızı Kedi Kitabevleri’ni satın alacağı iddiaları ile sektörün giderek hareketlendiğini işaret eden Çavuş, “Bir diğer haber Sabit Fiyat Yasası’nın Ekim-Kasım gibi çıkacağı yönünde. Türkiye Yayıncılar Birliği uzun zamandır bu konuda çalışıyordu,” ifadesini kullandı.
D&R’ın sahibi olduğu Turkuvaz Grubu’nun hükûmet kanadına bu yasa için baskıda bulunduğunu belirten Çavuş, eğer sabit fiyat yasası çıkarsa daha fazla D&R mağazasının açılabileceğini dile getiriyor.
Doğan Holding’in dağıtım ve kitabevi tarafını güçlendirerek hem D&R’lara hem de ülkemizde yeni yeni yatırımlarda bulunan Amazon’a rakip olmayı hedeflediğini hatırlatan Çavuş, bu yasa ile yayıncılık dünyasının derinden değişebileceğini işaret ediyor.
Mürsel Çavuş sözlerine şu şekilde devam ediyor:
“Sabit Fiyat Yasası bir kitabın piyasaya çıktıktan sonra fiyatının her yerde aynı olması demek. Bu da online’da kıyasıyla fiyat rekabetini yok edecek. ‘Yüzde 35-45 indirim’ kampanyalarına veda ediyoruz. Bu bize ne getirir? Kitapçılar yeniden filizlenmeye başlar. Muhtemelen sadece kitabevi ile para kazanamayan dükkân sahipleri bunları yine oyuncak/kırtasiye/cafe ile birlikte sunacaklar. Kitap satışı düşer mi? Emin değilim ama kitap satış sitelerinin daha iyi hizmete yöneleceği kesin. Yasa geçerse, şimdiki gibi -sınırlı stok tutma- ortadan kalkabilir, kargolar hızlanabilir.”
Türkiye Yayıncılar Birliği: “İndirimler Yıkıcı Sonuçlar Doğuruyor”
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk de daha önce bu yasanın çıkması için çalışmalarda bulunduklarını ifade etmişti. Küçük yayıncının korunacağını ve sektörün daralmasının engelleneceğini savunan Kocatürk, şöyle konuşmuştu:
“Büyük holdinglerin yaptığı indirimler, kitapçılar açısından yıkıcı sonuçlar doğurmaktadır. Birden bire kitapçılar kapanıyor, internet siteleri kapanıyor, sonra da yayıncılara çok ağır koşulları dayatıyorlar. Kitapçıları bu tür risklerden koruyan sabit fiyat yasasının, bizim ülkemizde de uygulanması gerekiyor. Böylelikle küçük yayıncı korunmuş, sektörün daralmasının önü kesilmiş olur.”
Hâlihazırda birçok yayınevi, kitabın etiket fiyatını internet sitelerinden okurun alacağı indirimli fiyat üzerinden hesaplayarak belirliyor. Bu yasa eğer yürürlüğe girerse yayınevlerinin etiket fiyatlarında ne gibi bir düzenlemeler yapacağı da merak ediliyor.
Elbette henüz yasanın çıkışına dair resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak son dönemlerdeki hareketliliğin, böyle bir yasanın çıkışına da yorumlanabileceği ifade ediliyor. Gelişmeler oldukça sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Kitapta Sabit Fiyat Yasasını Yayınevlerine Sorduk: Artılar, Eksiler, Fiyatlar, Kitapçılar | Soruşturma – Tıkla!
Siz kitap satışlarında sabit fiyat yasası uygulaması hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Çok ilginç. İndirim olmayacaksa o halde etiket fiyatları düşecektir ama ben bu yasanın uygulanabilir olduğunu sanmıyorum.
Çoğu kitap satış sitesinde puan sistemi var, indirimli satışın yani rekabetin bir yolunu mutlaka bulurlar. 20 TL kitap alana 5 TL değerinde … puan hediye gibi.
Sepette geçerli kod vs üzerinden her türlü devam eder bence online ve fiziksel kitapçı arasındaki fiyat farkı.
Çok çetrefilli ve nüanslı, pek çok sektörü etkileyen derin bir soruna bulunabilecek en kaba, ayarsız ve muhtemelen pozitif hiçbir etkisi olmayacak çözümü düşünmüşler, sağolsunlar.
Kitabevindekinin fiyatı mı düşecek, internettekininki mi artacak?
İnternetin ki artar, tersinin olacağını düşünmüyorum. Anladığım kadarıyla bu yasa olursa eğer küçük kitabevleri de kalkınabilsin diye internette de mağaza fiyatı ne ise o olur görüşündeyim.
Muhtemelen ortasını bulacaklardır ve kitabevleri bu seferde ondan şikayet edecekler. Mağaza kirası, personel, vs. vs. diyecekler. İnternet siteleri puan veya hediye kitap gibi farklı alternatifler yaratacaktır.