Gotik Edebiyat Sevenlerin Mutlaka İzlemesi Gereken 15 Film

Gotik filmler hakkında meraklı okurlarımız için türün öne çıkan kaliteli yapımlarından bir dizi öneri ile buradayız.

Daha önce gotik edebiyatın tanımından bahsettiğimiz ve gotik edebiyat türünden eserler önerdiğimiz iki yazı kaleme almıştık. Şimdi de sırada gotik filmler özelinde bir tavsiye listesi var.

Gotiği görsel sanatlarda görmekten büyük keyif alıyorum çünkü gotik zaten genel olarak bir atmosfer hali. Tüm o hayaletlerin, karanlık şatoların ve puslu havaların sayfalardan çıkıp sinemada yer alması gotiğe yeni uyanmış bir vampir gibi can veriyor. Bu yazıda gotik türü içinde yer alan 15 film önerisi paylaşacağım.

Siz de benim gibi sonbahar gelsin de kapalı havalarda puslu hayaletli, hafif ürperten filmler izlesek diyorsanız önereceklerimi listenize alabilirsiniz.

En İyi Gotik Filmler

1. Crimson Peak / Kızıl Tepe (2015)

Guillermo del Toro gotik, korku ve dramı birleştirdiği sanat harikası filmler yaratıyor. Crimson Peak bunların içinde en gotik olanı olabilir. Geçmişinden kaçmak için yeni tanıştığı gizemli bir adamla evlenen Edith, kocası ve kız kardeşiyle birlikte yaşamak üzere Crimson Peak’e yerleşir. Zamanla evdeki tuhaflıkları fark edecek, eşinin ve ablasının gerçek yüzünü görecektir. Guillermo del Toro gotik seven herkesin takip etmesi gereken bir yönetmen – senarist, diğer filmlerine de mutlaka bakın.

2. Rebecca / Rebeka (1940)

En İyi Film dalında Oscar kazanan Rebecca, Daphne Du Maurier’in aynı isimli romanından uyarlama şahane bir gotik yapım. Film mekânı olan Manderley (malikânenin adı) gotik türünün en başarılı meskenlerinden biri. Hem okuduktan hem de izledikten sonra bir süre üstünde düşünmek istediğim bir eserdi. Ayrıca evin baykuş bakışlı hizmetçisi sağ olsun izlerken fazlasıyla ürpereceksiniz.

3.Suspiria (2018)

Luca Guadagnino’nun yönettiği 2018 yapımı Suspiria uğursuz atmosferi, müzikleri ve başarılı kadrosuyla harika bir yapım olmuş. Ana karakter Susie (Dakota Johnson) dans eğitimi alabilmek için Berlin’deki ünlü bir dans okuluna doğru Amerika’daki evinden yola çıkıyor. Burada, hem Berlin sokaklarına hem de dans okulunun koridorlarına yerleşmiş katı kurallar var. Savaş sonrası düzeni korumak için yapılandırılmış bir sıkı yönetim. Öyle ki sanki film boyunca her dans sahnesi bu katılığı buz katmanı kırar gibi kırmaya çalışıyor. Erille dişilin, durağanla akışkanın dansı da diyebiliriz.

Susie katı olanın içinden geçerek kendini bulacağı asıl yolcuğun dönüm noktasına adım adım ilerliyor. Amerika’daki evini terk etmesi kişisel yolculuğundaki son perdenin başlangıcıydı zaten. Film boyu sürecek bir doğum anı orada başlamıştı. Susie’nin içten içe bunu bilerek attığı her adımda, sergilediği her dans figüründe izleyici de olay akışının kesitleriyle aşama aşama bu dansa katılıyor. 

Suspiria karanlık ve soğuk Berlin sokakları, siyah ve kırmızının hakim olduğu keskin renkleri, Susie’nin geçirdiği deliliğin kıyısındaki dönüşüm, cadılık ve annelik (tanrıça bağlamıyla) temalarıyla tam bir kendini tanıma yolcuğu. Cadılıktan kastım “kenara itilen kadın”ın tüm kudretiyle uyanışı. Karanlık, güçlü ama affedici olan kadın. Hint Tanrıçası Kali gibi. Tilda Swinton’ın karizması da filmi keyifle izlettiren noktalardan biri. 

4. Sleepy Hollow / Hayalet Süvari (1999)

Tekrar tekrar izlenilebilecek bir Tim Burton filmi olan Sleepy Hollow, Washington Irving’in Uykulu Kuytu Söylencesi adlı hikâyesinden uyarlama. Sleepy Hollow kasabasındaki Başsız Süvari’nin sırrını çözmeye çalışan dedektifin yaşadıklarını konu alıyor. Tam bir kapalı hava filmi, Johnny Depp’i karanlık bir atmosferde hafif alık bir rolde izlemek oldukça keyifli. Tim Burton da gotik alanında oldukça başarılı filmler ortaya koymuş bir yönetmen.

5. The Addams Family / Addams Ailesi (1991)

Charles Addams’ın karikatürlerinden uyarlanan komedi türündeki film gotik öğeleri esprili bir dille ele almış. Sıra dışı ve bir o kadar da ürkütücü bir hayat süren Addams Ailesi’nin yaşamını konu alıyor. İkon haline gelen Wednesday Addams karakteri ve “Black is such a happy color” mottosuyla alanındaki en başarılı yapımlardan birisi. Devam filmi de ilki kadar iyi olmasa da izlenebilir.

6. Bram Stoker’s Dracula / Dracula (1992)

Gary Oldman’ı Dracula rolünde gördüğümüz film bana göre en başarılı Dracula uyarlaması. Gotik – romantik türündeki Bram Stoker’s Dracula replikleri ve müzikleri ile akıllarda kalıcı bir yer ediniyor. Dracula’ya romantik bir bakış atmak isterseniz listenize ekleyiniz.

7. El laberinto del fauno / Pan’ın Labirenti (2006)

İspanya İç Savaşı zamanları. Karanlığın en küçük aydınlığı bile yok etmek için etrafta kol gezdiği günler. Vefat etmiş bir terzinin kızı olan Ofelia annesinin yeniden evlenmesiyle kendini üvey babası olan yüzbaşının karargahında bulur. Bu mekanın yakınındaki labirent Ofelia için karanlık bir masalın başlangıcı olacaktır. 

Pan’ın Labirenti yıllar içinde gittikçe popülerleşen bir film oldu. Belki ilerde bir gün Suspiria gibi yeniden uyarlaması yapılabilir. Pan’ın Labirenti de arketipler üstünden ana karakterin yolculuğunu anlatıyor. Labirentte tanıştığı Pan, Ofelia’ya yeraltı dünyasının prensesi olduğunu, bunu kanıtlaması için geçmesi gereken görevler olduğunu söylüyor. Ofelia görevleri tamamlamaya çalışırken korkularının kaynağı olan maddi dünyadan kopma ve farklı bir yerde yeniden doğma şansını arıyor.

Döngüsel zamanda hep devam eden bir yolculuk ve çizgisel zamanda kötülük ağından kurtulmaya çalışan insanların hikayesi. Her karakterin öyküsü çok etkileyici. Pan’ın Labirenti kıvamında hazırlanmış bir ortaçağ zehri gibi. İçene yavaş yavaş, bir daha kaybolmayacak sanrıların olduğu bir dünyayı aralıyor. 

8. The Phantom of the Opera / Operadaki Hayalet (2004)

Gaston Leroux’un ünlü romanı Operadaki Hayalet’ten uyarlanan film atmosfer itibariyle gotiğin en güzel örneklerinden birisi. Opera binasındaki gizem, müzikler ve kullanılan renkler filmin öne çıkan özellikleri. Bu bilindik eseri okumak da izlemek de ayrı güzel ama güncel bir uyarlama olduğu için filmini daha keyifli bulduğumu belirtmeliyim. Opera Hayaleti rolünde Gerard Butler’ın oynadığı film listedeki favorilerimden biri.

9. Edward Scissorhands / Makas Eller (1991)

Frankenstein’ın Tim Burton uyarlaması olan film, onu yaratan mucit tarafından elleri makas halinde bırakılan Edward’ın toplumla tanışınca başından geçenleri konu ediyor. Gerek kostüm gerek mekân olarak gotiğin çok güzel örneklerinden biri olan film hem hüzünlü hem de iç ısıtan bir yapım.

10. Interview with the Vampire / Vampirle Görüşme (1994)

Anne Rice’ın aynı isimli romanından uyarlanan film, vampir filmleri içinde oldukça önemli bir yere sahip. Dracula’dan sonra yaratılmış en iyi vampir eserlerini Anne Rice’ın verdiğini düşünüyorum. Lestat tarafından vampir yapılan Louis’in hayatını bir gazeteciye anlatmasıyla başlayan filmin kadrosu oldukça başarılı. Tom Cruise, Brad Pitt, Antonio Banderas, Christian Slater ve Kirsten Dunst ile göz dolduran bir kadrosu var. Göz demişken, kostümler ve makyajlar o kadar başarılı ki, görsel olarak adeta bir şölen. Özellikle Kirsten Dunst, tam bir porselen bebek. Gotik türüne katkılarından dolayı Anne Rice’a ne kadar teşekkür etsek az.

11. The VVitch / Cadı (2015)

Korku filmleriyle ünlü A24 Stüdyosu’nun yapımı olan The VVitch: A New England Folktale küçük çocukları korkutmak için anlatılan, ormanın derinliklerinde yaşayan kötü cadıları ele alıyor.

1630lar’da New England’da geçen film çok dindar bir ailenin devasa ağaçlara ev sahipliği yapan, uçsuz bucaksız bir ormanın kenarına yerleşmeleriyle başlıyor. Kendilerini iyilik timsali olarak gören bu aile her masalda olduğu gibi uğursuz olayları etrafına çekiyor. Bu sefer kötülük ormanın derinlerinden, şeytana tapan cadılardan geliyor.

En küçük çocuklarının kaybolmasıyla başlayan olaylar dizisi Hristiyan görüşündeki Salem Cadıları’nın tehlikeli doğasını belli sembollerle ortaya koyuyor. Siyah bir keçi, karanlık orman, yasaklanmış cinsellik (ve buna sebep olan kadın)…Hepsinin birleştiği çatı, günah kelimesi. Gotik ve Folk Horror türlerini sevenlerin kaçırmaması gereken bir yapım. 

12. Queen of the Damned (2002)

Anne Rice ile devam edelim. Şimdi önereceğim film listedeki favorim olmakla birlikte birçok kişi tarafından vasat bulunabilir. Queen of the Damned, Vampirle Görüşmenin seri sıralaması bakımından üçüncü kitabı. Vampirle Görüşme, Vampir Lestat ve Lanetliler Kraliçesi diye giden seri oldukça uzun. Üçüncü kitaptan uyarlanan filmde Lestat günümüzde yaşamaktadır ve ünlü bir şarkıcı olmuştur. Vampir olduğunu tüm dünyaya ilan etmesi bir yana, müziği o kadar etkilidir ki çok eski bir vampiri yeniden uyandıracaktır. Karanlık atmosferi ve müziklerine hayran kaldığım bir film, tekrar tekrar izlesem de aynı şekilde beğeniyorum. Lestat rolünü Stuart Townsend’e vermişler, Cruise’dan daha çok yakıştığını düşünüyorum.

Vampirle Görüşme’nin dizisi için çalışmalar devam ediyor mu bilmiyorum ama konusu bir iki sene önce gündeme gelmişti. Anne Rice, Lestat rolü için Kıvaç Tatlıtuğ’u istediğini belirtmişti. Başta komik gelse de biraz düşününce Kıvanç Tatlıtuğ’dan en az Tom Cruise kadar iyi bir Lestat olabilir. Zaten önemli olan makyaj ve kostümlerin ayarlanması, oyunculuğu her türlü başarılı.

13. Låt den rätte komma in / Gir Kanıma (2008)

2008 İsveç yapım olan film John Ajvide Lindqvist’in aynı isimli (Gir Kanıma) kitabından uyarlama. Oldukça farklı, bir o kadar da dram ağırlıklı bir vampir filmi. 12 yaşındaki Eli ve Oskar’ın arasında gelişen arkadaşlık arka planda Stockholm banliyösünün soğuk atmosferiyle birlikte sunuluyor. Vampir olan Eli karakteri şimdiye kadarki izlediğim – okuduğum tüm vampirler içinde en rahatsız edici olanıydı. Belki Guillermo Del Toro’nun Cronos adlı filmindeki vampirlerle biraz örtüşüyor olabilir. Sanırım Dracula’dan uzak bir vampir anlatımı olduğu için garipsedim. Film oldukça başarılı, senaryoyu kitabın yazarı üstlenmiş. John Ajvide Lindqvist’in senaristliğini yaptığı 2018 yapımı Border’ı da tavsiye ederim ama izlerken hiçbir şey yemeyin, mideniz bulanabilir.

14. Stoker / Lanetli Kan (2013)

Park Chan-wook’un yönettiği Stoker gotiğin “dışarıdan gelen yabancıyla yıkılan düzen” temasını çok iyi aktaran bir psikolojik gerilim filmi.

Babasının ölümünden sonra cenaze günü amcasıyla tanışan India, kadın olma yolunda kendini keşfeden bir genç kızdır. Amcasının büyüsüne kapılıp olmak istediği kişiye doğru adım adım ilerlerken bir yandan onu eskiye sıkıştıran, engel teşkil eden annesiyle karşı karşıyadır. India karakteri uzun uzun analiz edilebilecek biri. Shirley Jackson ve Angela Carter birleşip bir karakter yaratmış gibi.

Filmin kurgusuna da V. C. Andrews’ün katkısı olmuş. Jackson ve Carter’ın tarzını seviyorsanız Stoker’ı da seversiniz. Görüntü geçişleri çok başarılı. Matthew Goode amca rolüne çok yakışmış. Anneyi Nicole Kidman, India’yı ise Mia Wasikowska canlandırıyor. Temposu yüksek bir kurgu beklemeyiniz, farklı bir tat olarak izlenebilir. 

15. Valerie a tyden divu / Valerie’nin Harika Hafta Sonu (1970)

Biraz listenin dışında çıkıp gotikten ziyade rahatsız edici atmosferi ve görsel şöleniyle izleyiciyi kendine çeken bir Folk Horror filmine geçelim. Suspiria, The Witch ve Stoker gibi Valerie’nin Harika Hafta Sonu filmi de bir genç kızın kendini keşfetme yolcuğu üzerine.

Vampir kültünü kendi tarzıyla ele almış bu Çek yapımı filmin rahatsız edici noktası ana karakterin çocuk yaşta olmasına rağmen rolünün fazlasıyla kadınsı olması. Oyuncunun kendisini de film çekilirken 14 yaşındaymış. Bu yönden baya eleştirilmiş. Dinsel tabulara cesur bir eleştiri üstüne kurgulanmış film günah olarak görülen cinsellik olgusunu vampirlerle birleştirilerek rahatsız edici bir rüya gibi aktarmış. Kâbus değil, içinde olmasam daha iyiydi diyeceğiniz bir rüya.

Öyle ki tam, “Bitti,” dediğiniz, temponun düştüğü noktada tekrar tekrar yükselişe geçiyor. Valerie’nin Harika Hafta Sonu son dakikasına kadar rahatsız ediciliğini sürdürüyor. Alice Harikalar Diyarında’nın çok başarılı bir uyarlaması. 

BONUS – Dizi Önerisi: Penny Dreadful (2014 – 2016)

Gotikten bahsederken Penny Dreadful’u es geçemezdim. 3 sezondan oluşan dizi şimdiye kadar izlediğim en gotik yapım olabilir. Bilinen gotik – korku türündeki eserleri (Dracula, Dorian Gray, Frankenstein gibi) şiirsel bir dille ele alan dizinin başrolünde Eva Green oynuyor. Gerçekten çok başarılı, sadece gotik değil edebiyat ve sanat seven herkese hitap ettiğini düşünüyorum. Karanlık, biraz da hüzünlü bir masal gibi, mutlaka izleyiniz.

Önerdiğim filmler dışında The Crow, Dark Shadows, Mary Shelley, Corpse Bride, The Craft ve Sweeney Todd da tavsiye edeceğim diğer filmler. Henüz izlemediğim Gothic ve The Woman in Black de benim izleme listemde olan filmler.

---

Benzer öneriler için Büyülü Ayraç’ın Instagram profilini buraya tıklayarak takip edebilirsiniz.

Gotik filmler hakkındaki düşüncelerinizi ve önerilerinizi Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizimle paylaşarak listemizin genişlemesine katkıda bulunabilirsiniz.