Gotik Edebiyatı sevdirecek kitap önerileri listesi ile sizlerleyiz.
Gotik Edebiyat Yazı Dizisi’nin ikinci kısmından selamlar. İlk yazıda türe genel bir bakış açısı kazanmıştık. Korku – gizem ikilisinin karşımı gibi olan gotik türü lanetli şatolar, hayaletler, hilkat garibeleri, gizemli aile sırları gibi pek çok konuya ev sahipliği yapıyor. Şimdi türün en iyi kitaplarını keşfetme zamanı.
Gotik Edebiyat okuması yapmak için ufak bir araştırma yaparsanız karşınıza ilk dönem eserleri çıkacaktır. Bunlar türün öncüsü olmakla birlikte günümüz okuyucusuna yavan gelebilirler. Örneğin türün ilk kitaplarından biri olarak kabul edilen Otranto Şatosu (Horace Walpole – 1764) ile gotik okumalarına başlarsanız hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz.
Yazıda olabildiğince günümüz okurunun zevkine hitap eden kitaplara yer verdim. O hâlde sözü uzatmadan kitaplara geçelim.
Gotik Edebiyatı Türünden Kitap Önerileri
“Sanat Budur” Dedirten Kitap: Dorian Gray’in Portresi – Oscar Wilde
Dorian Gray’in Portresi hem kaliteli edebiyata doymak hem de gotiğin şeytani yanıyla tanışmak için çok iyi bir seçim olacaktır. Öyle bir kitap ki tek bir sayfada yazanlar üstüne düşünmek için okumaya ara verdiğim olmuştu. Ufak bir bilgi, kitapta geçen ve karakterin yaşamını tamamen değiştiren şeytani kitap Huymans’ın Tersine adlı kitabıdır.
“O Canavarın Değil Doktorun Adı”: Frankenstein – Mary Shelley
“Ben kimdim? Ben neydim? Nereden gelmiştim? Kaderim neydi? Bu sorular zihnimi sık sık bulandırıyor, bense yanıtlarını bulamıyordum.”
Dram ağırlıklı bir eser. Bunun yanında hem bilimkurgu hem de gotik türünün ilk örneklerinden birisi. Oldukça şiirsel bir dili var. Mary Shelley’nin kitabı 17 yaşında yazdığını düşünürsek oldukça başarılı. Frankenstein’ın ortaya çıkış hikâyesi kendisinden daha gotik olabilir:
Aralarında Shelley, eşi ve Polidori’nin (Vampir kitabının yazarı ki bu eser yazılan ilk vampir kitabıdır.) olduğu bir grup yağmurlu havadan dolayı içeride hapis kalınca hayalet hikâyesi yazma yarışması yaparlar. Frankenstein ve Vampir de bu geceden doğar.
“Last night I dreamt I went to Manderley again…” Rebecca – Daphne Du Maurier
Rebecca için bu listedeki favorim diyebilirim. Gotiğin gizemini fazlasıyla hissettiren bir kitap. Orta – alt sınıftan bir genç kızın zengin bir adamla evlenip eski hanımı ölmüş bir malikâneye yerleşince başından geçenleri konu ediniyor. 1940 yılında beyaz perdeye uyarlanan eser usta yönetmen Alfred Hitchcock’a en iyi film dalında Oscar kazandırmıştı. Maurier bu kitabını Jane Eyre’dan esinlenerek yazmıştır.
Deliliğin En Sırada Hali: Biz Hep Şatoda Yaşadık – Shirley Jackson
Deliliğin sınırlarını gündelik hayatın diliyle gösteren bu kitap çağdaş gotiğin en başarılı eserlerinden birisi. Shirley Jackson’ın edebi dehası sağ olsun listedeki en farklı eser olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Zengin bir ailede gerçekleşen toplu ölüm sonrası geride kalan iki kız kardeşin hikayesi. Zehir türlerini keşfetmeye hazır olun.
[Sitede bulunan inceleme için buraya tıklayabilirsiniz.]
Bronte Kardeşlerin İzinde: On Üçüncü Hikâye – Diane Setterfield
Bronte Kardeşler için Gotik edebiyatın arketipi diyebiliriz çünkü günümüzde yazılan hemen hemen her gotikte onlardan bir iz görülmektedir. On Üçüncü Hikaye, Rebecca ile benzer özellikler taşıyan bir eser. Kitap kimseye gerçek hayatını anlatmayan çok ünlü bir yazarın biyografisini yazmak üzere onun evine taşınan ana karakterin etrafında şekilleniyor. Bu yazar aslında kim ve neden Margaret’a hikayesini açmaya karar verdi? Gotik türünün başarılı örneklerinden birisi, Bronte sevenler kaçırmasın.
Kitaplar ve Gizemler: Rüzgârın Gölgesi – Carlos Ruiz Zafón
İspanya İç Savaşı bitmiş gibi görünse de izlerinin hala sürdüğü bir atmosfer. Kitaplar Mezarlığı’ndan bir kitap seçmesi ve onu koruması istenen Daniel, Rüzgârın Gölgesi adlı kitabı seçer fakat bu kitabı peşinde birileri vardır. Yazarın kim olduğuna ulaşmaya çalışan Daniel geçmişe doğru gizemli bir yolculuğa çıkar. Gizem ağırlıklı bu kitap yer yer polisiye, yer yer gerilim türünden taşıdığı izlerle türün sevenleri için tam bir şölen.
Şeytani Çocuklar ve Sanrılar: Yürek Burgusu – Henry James
Okuyucuda karabasan etkisi yaratan kitap bir mürebbiyenin başından geçenleri anlatıyor. Melekler kadar güzel olarak tasvir edilen iki öğrencisinin başına musallat olduğunu düşündüğü hayaletler vardır. Düşünmek diyorum çünkü eleştirmenler hayaletlerin gerçek mi yoksa mürebbiyenin hayal ürünü mü olduğu konusunda emin değiller. Kitap bu konuda bir netlik vermiyor, haliyle kısa ama derinden etkileyen bir kâbus hissi uyandırıyor. Melek gibi görünen çocukların karakter tasvirleri ise takdire şayan. Şeytani çocuk karakterleri seviyorsanız bir diğer önerim: Şatonun Kralı – Susan Hill.
[Sitede bulunan inceleme için buraya tıklayabilirsiniz.]
Jane Eyre – Charlotte Bronte
Gotik türüne delilik ve yangın temellerini kazandıran yegâne kitap. Jane Eyre’a genel olarak bakıldığında dram ağırlıklı gibi gözükse de gotiğe yaptığı katkılar sonsuz. Yetim bir kız olarak büyüyen Jane’in bulduğu mürebbiyelik işi ile başından geçenleri konu edinmekte. Sadece Jane karakterinin güçlü duruşu için dahi okunabilir.
[Sitede bulunan Çevirmenin Çemberi köşesi yazısı için buraya tıklayabilirsiniz.]
Lanetli Bir Aşk: Uğultulu Tepeler – Emily Bronte
Eser gotik edebiyatın romantizm ağırlıklı en iyi örneklerinden biri. Tam olarak bir aşk hikâyesi değil. Daha ziyade nefret ve intikam duygularına sahip karakterlerin yaşadıklarına odaklı. Hilkat garibesi gibi görünen karakterleri gizemli ve acılı bir geçmişle örtüp onu acınacak halde sunmak gotik edebiyatın temel motiflerinden biri. Uğultulu Tepeler bu konuda yazılmış ilk eserlerdendir. (Bir diğer örnek için bkz. Operadaki Hayalet) Kitap, günümüz gotik edebiyatın yanında genç – yetişkin türüne de esin kaynağı olmuştur.
Gotiğin 1001 Rengi: Edgar Allen Poe Öyküleri
Gotik Edebiyat okuması yapmak isteyenler mutlaka Edgar Allen Poe’nun öyküleri ve şiirlerine bakmalı. Gotik melankoliyi polisiye ile birleştiren yazarın farklı yayınevlerinden çıkmış birçok öyküsü var. Ben Can Yayınları’ndan çıkan Kuyu ve Sarkaç’ı okumuştum.
Anne Rice, Kate Morton ve Susan Hill kitapları da gotik okumalar için uygun. Bütünüyle gotik değil fakat Gülün Adı da gotik türüne giren önemli eserlerden birisi. Bu eserler dışında neler varmış diye öğrenmek isterseniz Goodreads’deki en iyi gotik kitaplar listesine bakabilirsiniz.
Bonus: Türk Edebiyatı’nda Gotik
Peki, bizim edebiyatımızda gotiğin yeri nerede? Geçmişe baktığımızda Hüseyin Rahmi Gürpınar bu alanda birden fazla eser vermiştir. Yazarın kitaplarından Gulyabani gotik edebiyat kapsamında yer almakta. Bunun yanında Hasan Ali Toptaş’ın Gölgesizler romanı için de gotik motifler barındırıyor diyebiliriz. Suat Derviş’in Kara Kitap eseri de bir diğer gotik örneği.
Bonus 2: Gotik Edebiyat Kulübü
Karanlık Şato adı gotik edebiyat kulübümüzde her ay bir gotik eseri okuyor, inceliyor ve tür hakkında paylaşımlarda bulunuyoruz. Haziran ayı kitabımız Hüseyin Rahmi Gürpınar’dan Gulyabani, bize katılmak isterseniz buradan ulaşabilirsiniz.
Öneri listesine eklemek istediğiniz kitapları Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizimle paylaşabilirsiniz.
Gotik Edebiyat, Gotik Edebiyat diye duyup durdum, hiç okumadım. Hazır liste de varken aklımızda bulunsun, bilimkurgudan, fantastikten, korkudan sıra gelirse, denk gelirse okuruz artık. Liste için teşekkürler.
Bence yeterli ve tamamen doğru bir liste olmamış. Gotik edebiyata başlayacaksanız “gotik edebiyatı” başlatandan okumaya başlayın .Buna göre;
1-Otranto Şatosu -Horace Walpole
2-Laneti Uyandırma (Lovecraft)
3-Dr Jekyll ve Mr Hyde (stevenson)
4-Sınırdaki Ev ( [William Hope Hodgson]
5-Beyazlı Kadın (W.Collins)
6-Carmilla (L Fanu)
7-Jamaika Hanı ( [Daphne du Maurier]
8-Vathek (W.Beckford)
9-Kızıl Damga, [Nathaniel Hawthorne]
10-Tepedeki ev (S.Jackson)
11-Hayalet Hikayeleri-Noel ezgisi (Dickens)
12-Sevimsiz Hikayeler (Bloy)
13-Duvardaki Kapı (H.G.Wells)
14-Gece Ziyareçisi (B.Traven)
15-Sicilyada bir Aşk Hikayesi (Radcliff)
16-Şeytanın Gizli Yüzü(M.Lewis)
17-Gülün Adı (U.Eco)
Ayrıca edebiyatta “Gotik-korku” bir atmosfer yaratma türüdür. Bu nedenle, parçalanmış suratlar, yanmış bedenlerle “gotik” türü betimlemek doğru başlangıç noktası olmayabilir.Korku edebiyatı bir ucubeler edebiyatı değil, bilinçaltı korkularımızın dışa vurulması,yüzleşilmesi sanatıdır.
Bana bunlarla gelin
Gotik Edebiyat’ı bana üniversite kütüphanesinde bulduğum tozlu, yırtık pırtık -tam da ambiyansa uygun- Karanlıkta 33 Yazar sevdirdi. Bağımlılık yarattı bile diyebilirim ki şu an kitap okuyamıyorum bu yüzden.
Selamlar, önerileriniz için çok teşekkürler. Yazıyı yazarken olabildiğince çağdaş gotiğe ve türü sevdirecek öncülere yer verdim. Önerdiğim 10 kitaptan 7’si ilk gotiklerden oluşuyor. Listenizde çok güzel kitaplara yer vermişsiniz, Vathek’i eklemediğime üzüldüm şu an. Yalnız Lovecraft gotikten ziyade korku yazarıdır, bu yüzden listeye koymadım. Gülün Adı’ndan yazıda bahsettim, belki gözünüzden kaçmıştır.
Gotik edebiyat paylaşımlarımızı takip etmek isterseniz Karanlık Şato’ya bekleriz, sevgiler.