Merve Köken, geçen haftalarda Karakarga Yayınları etiketiyle okurun karşısına çıkan yeni kitabı Türk Mitolojisi üzerine konuştu.
İlk Türkçe gotik roman Canvermezler Tekkesi’ni sadeleştirip Latin harflerine aktaran, Sergüzeşt-i Kalyopi ve Makineli Kafanın Hikâyesi gibi eserlerin yeniden ortaya çıkmasında emeği olan Köken, yeni kitabının ortaya çıkış macerasını Kayıp Rıhtım okurları için kaleme aldı.
Çoğumuzun mitoloji kavramıyla tanışıklığı Yunan mitolojisini keşfederek başlamıştır diye düşünüyorum. Belki izlediğimiz filmlerde, belki ailemizle yaptığımız bir Ege gezisinde, hatta belki çocukluğumuza damga vuran, en azından benim için öyleydi, “Herkül” isimli çizgi filmde… Belki de çoğumuz Zeus’u, Hades’i, Afrodit’i, Pan’ın flütünü öğrenerek fantastik evrenin kapılarını araladık.
Biraz büyüyüp hayatı, dünyayı sorgulamaya başladığımızda ise Mısır piramitlerinin göz alıcı gizemi bizi Mısır mitolojisine itti. Hatta çoğumuzda Horus’un gözü aksesuarlar biçiminde kendini gösterdi. Son yıllara gelindiğinde ise popüler kültürün ve özellikle dizilerin etkilisiyle Odin’in panteonuna yöneldik. Valhala’nın sakinleriyle tanışıklığımız daha yeni olmasına rağmen bu evrenin cazibesine de hemen kapıldığımızı söyleyebilirim.
Türk Mitolojisi: Yeni Başlayanlar için Bir Kılavuz Kitap
Peki Türk mitolojisi? Dünya üzerindeki tüm halkların anlatı geleneği bu kadar zenginken Türk edebiyatına kaynaklık eden Türk mitolojisi bütün bu anlatıların neresinde? İşte bu sorunun cevabını ortaya koymak için Türk Mitolojisi kitabı için literatür çalışmalarına başladım. Karakarga Yayınları ile Kayıp Kitaplar Kütüphanesi başlığı altında pek çok unutulan eseri XXI. yüzyıl okuruyla buluştururken amacım neyse aslında Türk Mitolojisi çalışmasını yaparken de amacım oydu. Bu alana ilgi duyan ve okumaya nereden başlayacağını düşünen okuyucular için bir kılavuz kitap oluşturmak ve bu alanla hiçbir alakası olmayanlar için ise bir ilk adım eseri meydana getirmekti.
Kendim akademik kaynaklardan beslenmiş olsam da okuyucunun akademik dille yorulmamasına özen gösteren bir metotla eseri yazmaya koyuldum. Çünkü bu eseri okuyanlar belki de bu alanla ilk kez benim aracılığımla tanışacaklardı. Dolayısıyla amacım okuyucunun konuya mesafeli durmasına neden olmak değil aksine onlara bu alanın da en az diğer kültür hazinesi mitolojik anlatılar kadar keyifli olduğunu kanıtlamaktı. Çalışmayı yaparken Orta Asya bozkırlarında yaşayan Türklerin hayatından, Eski Türkler için evren tasavvurunun nasıl meydana geldiğinden, Altay Panteonu’nda yer alan tanrı, tanrıça ve ruhlardan, şamanizmden ve şamanın kültürel fonksiyonundan, destanlardan ve İslamiyet sonrasında Türk mitolojisinin yerinden bahsettim. Mümkün olduğunca geniş bir yelpazede kalmaya çalıştığımı söyleyebilirim. Tek bir alanın detaylarını vermek yerine okuyucuyu pek çok alanla alakalı fikir sahibi yapmaya çalıştım.
Sonuç olarak ortaya çıkan ürün beni memnun etti. Çünkü hem bu çalışma aracılığıyla derinlikli okumalar yaptım hem de özellikle İslamiyet sonrası üzeri örtülmeye çalışılan bir kültürel mirası okuyucuyla buluşturdum. Gönül isterdi ki o dönemlere ait birincil kaynaklara ulaşayım ancak takdir edersiniz ki Altay Türkleri için göçebe bir yaşam söz konusu olduğundan yazılı kültür pek oturmadığı için sözlü gelenekten günümüze kalan ürünlerle Türk Mitolojisi eserini oluşturdum.
Umarım bu ve bunun gibi çalışmalar hem yazınsal hem de görsel platformlarda çoğalarak devam eder. Böylece Türk mitolojisi de anlatı dünyasında daha çok bilinir hâle gelir.
Merve Köken
Türk Mitolojisi hakkındaki yorumlarınızı bizimle Kayıp Rıhtım Forum üzerinden paylaşabilirsiniz. Sitemizdeki diğer yazar maceralarını buradan okuyabilirsiniz.
