Hakan Tunç
Mickey Mouse ve Minnie Mouse kamu malı oldu. Bir dönemin sonuna işaret eden tarihi gelişmeyle birlikte Disney’in ikonik karakterleri artık telif hakkı ödenmeksizin kullanılabilecek. Ancak bu durum, dev şirketin tüm hakları kaybettiği anlamına gelmiyor.
Mickey Mouse ile arkadaşları Minnie, Tigger ve diğer zamansız karakterler Disney’in telif hakkı kıskacından kurtuldu. 1 Ocak 2024, 1928 çıkışlı Steamboat Willie’de ilk kez görünen ve Plane Crazy’nin sessiz bir yorumu da dahil olmak üzere bu figürlerin orijinal versiyonlarının nihayet Amerika Birleşik Devletleri’nde kamu malı hâline gelmesine işaret ediyor.
Ancak telif hakkı yasasının karmaşıklığı, özellikle Mickey Mouse gibi kalıcı karakterler söz konusu olduğunda zorlu bir engel olmaya devam ediyor. Orijinal yinelemeler artık yaratıcı bir şekilde yeniden kullanılabilirken, Fantasia’daki Büyücünün Çırağı Mickey gibi tasarımda sonradan yapılan değişiklikler telif hakkı koruması altında kalmaya devam ediyor.
Ek olarak bu karakterleri resmi Disney ürünleri veya yapımları olarak yanlış tanıtacak şekilde kullanmak Disney’in tescilli ticari markalarını ihlal etmek anlamına gelebilir. Yani karakterlerden ilhâm alarak yeni bir şeyler üretmek isteyenlerin bu konuya dikkat etmesi gerekiyor.
İşte Mickey Mouse ile Birlikte Kamu Malı Hâline Gelen Diğer Önemli Eserler
2022’nin başında benzer bir durum daha yaşanmış ve Winnie the Pooh karakterinin telif süresi sona ermişti. Kısa süre sonra da kanlı bir korku filmi uyarlaması olan Blood and Honey gösterime girmişti.
Uzun süredir kamu malı savunucuları tarafından beklenen bu değişim, bu yaratıcı özgürlük alanına büyük girişini yapan diğer önemli eserlerin ortasında gerçekleşiyor. Duke Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Malı Çalışmaları Merkezi, 1923 tarihli ses kayıtlarından 1928 tarihli medya eserlerine kadar, edebi hazineleri ve sanatsal harikaları kapsayan önemli yayınların bir listesini açıkladı:
- D.H. Lawrence imzalı Lady Chatterley’in Sevgilisi
- Virginia Woolf imzalı Orlando
- J.M. Barrie imzalı Peter Pan; or, The Boy Who Would Not Grow Up
- Bertolt Brecht’in Üç Kuruşluk Opera ve Erich Maria Remarque’ın Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok adlı eserlerinin orijinal Almanca versiyonları
- A. A. Milne’ın Tigger karakterini ilk defa kullandığı The House at Pooh Corner kitabı
- Joker karakterine de ilham olan The Man Who Laughs (Gülen Adam)
- M.C. Escher’ın Babil Kulesi gravürü
Bu kamu malı hazinelerini keşfetmek isteyen meraklılar, Kongre Kütüphanesi aracılığıyla sayısız ses kaydına erişebilir.
Orijinal Mickey Mouse karakterinin telif haklarının serbest kalması ve artık bir kamu malı olması konusunda sizler ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazla haber için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: The Verge
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.